Jak już wielokrotnie wspominaliśmy w ostatnich miesiącach, sądy coraz lepiej radzą sobie z opanowaniem wpływu nowych spraw frankowych – mowa tu przede wszystkim o jednostkach pierwszoinstancyjnych, do których w 2025 roku wpływa zdecydowanie mniej powództw niż w latach ubiegłych. Z odmienną sytuacją mamy do czynienia w sądach apelacyjnych, które zmagają się z lawinowymi odwołaniami, zarówno samych banków, jak i frankowiczów. Największe zainteresowanie wzbudza oczywiście sytuacja Sądu Apelacyjnego w Warszawie, w którym przed kilkoma miesiącami utworzono pierwszy drugoinstancyjny wydział frankowy. Przed kilkoma dniami skontaktowała się z nami sędzia Alicja Fronczyk, rzeczniczka prasowa tego sądu, dostarczając naszej redakcji nowej wiedzy w przedmiocie toczących się w tej jednostce frankowych postępowań apelacyjnych.
Z tego tekstu dowiesz się:
- Jak zmieniała się efektywność Sądu Apelacyjnego w Warszawie pomiędzy I półroczem 2024 roku a analogicznym okresem roku bieżącego
- Ile wynosi obecnie wskaźnik opanowania wpływu ogółem i dla spraw ACa
- Ilu sędziów orzeka obecnie w wydziale frankowym warszawskiej apelacji
- Jaki sposób znalazł Sąd Apelacyjny w Warszawie na przyśpieszenie frankowych postępowań.
Dobre wieści z Sądu Apelacyjnego w Warszawie: opanowanie wpływu rośnie
Frankowicze, których sprawy (jak się wydaje) utknęły w sądzie drugiej instancji w oczekiwaniu na rozpatrzenie, mają wreszcie jakieś powody do radości: najnowsze statystyki dobitnie świadczą o tym, że największa tego typu jednostka w kraju stara się sprostać lawinie powództw i, co istotne, jej działania przynoszą skutek. Staramy się być w stałym kontakcie zarówno z sądami okręgowymi, jak i apelacyjnymi, w których wpływ powództw frankowych jest największy – w tym celu dopytujemy w tych sądach o aktualne statystyki orzecznicze, a także o stan sędziowskich referatów.
Bardzo nas cieszy, gdy to przedstawiciele tych jednostek wychodzą z własną inicjatywą, przekazując nam dane, które ich zdaniem mogą mieć istotne znaczenie dla konsumentów zaangażowanych w sprawy frankowe. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku Sądu Apelacyjnego w Warszawie: sędzia Alicja Fronczyk, pełniąca w tej jednostce funkcję Rzecznika Prasowego ds. cywilnych, rodzinnych, gospodarczych oraz pracy i ubezpieczeń społecznych, napisała do nas, udostępniając nam nowe, interesujące statystyki, świadczące o tym, że los frankowiczów z Warszawy może się wkrótce poprawić.
Dane statystyczne z SA w Warszawie: I półrocze 2024 roku vs. I półrocze 2025 roku
Dane przekazane nam przez rzeczniczkę prasową sądu mają charakter rzeczywisty i uwzględniają fakt powstania w styczniu br. VIII Wydziału Cywilnego (wyspecjalizowanego w rozpatrywaniu spraw o symbolu 049 cf), do którego przesunięto część spraw zarejestrowanych wcześniej w innych wydziałach. Spraw które zakończono, a następnie ponownie zarejestrowano w nowym wydziale, jest łącznie 2163, z czego 2054 to sprawy z repertorium ACa, a reszta to sprawy ACz). Dzięki uwzględnieniu tych zmian możemy poznać nie tylko rzeczywisty wpływ spraw za I półrocze 2025 roku, ale również uzyskać precyzyjną informację o postępowaniach zakończonych merytorycznymi wyrokami. Wiemy też, jaki dokładnie wskaźnik opanowania wpływu uzyskał w I półroczu Sąd Apelacyjny w Warszawie tak dla ogółu spraw cywilnych, jak i dla spraw o symbolu 049 cf.
Abyśmy mogli zrozumieć, jak ogromny postęp dokonał się w tej jednostce w zaledwie 12 miesięcy, musimy wpierw przedstawić dane z I półrocza 2024 roku, które posłużą nam za porównanie. Wówczas warszawska apelacja uzyskała następujące wyniki:
- rzeczywisty wpływ ogółem 14273 vs. rzeczywista załatwialność ogółem 6909
- rzeczywisty wpływ spraw ACa 7315 vs. rzeczywista załatwialność tych spraw 2069
- rzeczywisty wpływ spraw o symbolu 049 cf 6106 vs. rzeczywista załatwialność 1480.
Wskaźnik opanowania wpływu w I półroczu 2024 roku wyniósł kolejno 48,4 proc. ogółem, 28,3 proc. dla spraw z repertorium ACa i 24,2 proc. dla spraw frankowych.
Teraz przejdźmy do najnowszych danych, obejmujących I półrocze 2025. W tym okresie statystyki wpływu i załatwialności prezentowały się następująco:
- rzeczywisty wpływ ogółem 15595 vs. rzeczywista załatwialność 13917
- rzeczywisty wpływ spraw ACa 7262 vs. rzeczywista załatwialność 4810
- rzeczywisty wpływ spraw 049 cf 5473 vs. rzeczywista załatwialność 3685.
Ogólny wskaźnik pokrycia wpływu wzrósł do 89,2 proc., opanowanie wpływu w sprawach ACa wzrosło do 66,2 proc., natomiast w przypadku spraw frankowych wyniosło 67,3 proc.
Warte odnotowania jest to, że wpływ nowych spraw frankowych do Sądu Apelacyjnego w Warszawie zmniejszył się w ujęciu rdr o 10,4 proc., natomiast załatwialność tych spraw wzrosła aż o 149 proc. w tym o 151,4 proc. wzrosła liczba załatwień merytorycznych, tj. wyroków i umorzeń, oraz o 135,9 proc. wzrosła liczba załatwień formalnych (między innymi odrzuceń i zwrotów).
Mniej optymistyczną informacją jest rosnąca zaległość, pozostająca do rozpatrzenia na okres następny. Na koniec I półrocza 2024 roku wynosiła ona dla spraw frankowych 14099, a rok później wzrosła o 32,3 proc., do poziomu 18647.
Statystyki VIII Wydziału Cywilnego SA w Warszawie: co warto wiedzieć?
Statystyki nadesłane nam przez rzeczniczkę prasową sądu uwzględniają też dane pochodzące z VIII Wydziału Cywilnego, zajmującego się sprawami o symbolu 049 cf. Jak informuje sędzia Fronczyk, wydział utworzony został 1 stycznia 2025 roku, a pierwsi sędziowie zaczęli tam orzekać już w marcu. Obsada wydziału została zasilona przez sędziów orzekających do tej pory w innych wydziałach cywilnych tego sądu, a także delegowanych z Sądu Okręgowego w Warszawie. Sprawy o symbolu 049 cf, które znajdowały się w referatach sędziów przeniesionych z innych wydziałów apelacyjnych do VIII Wydziału Cywilnego, zostały ponownie zarejestrowane w tym wydziale. Celem wyrównania czasu rozpatrzenia spraw przelosowano te z nich, które wpłynęły do sądu w 2023 roku.
Na koniec I półrocza br. w VIII Wydziale Cywilnym Sądu Apelacyjnego w Warszawie orzekało 19 sędziów, spośród których 6 sprawowało dodatkowe funkcje. Przypominamy, że zwykle sprawowanie dodatkowych funkcji, np. przewodniczącego wydziału, wiąże się z obniżonym współczynnikiem przydziału. Od sierpnia 2025 roku w wydziale ma już orzekać 21 sędziów.
Dane frankowego wydziału apelacyjnego za I półrocze 2025 roku prezentują się następująco:
- wpływ rzeczywisty 9889, z czego 5254 to sprawy ACa
- załatwienia rzeczywiste 2589, z czego 643 dotyczą spraw ACa
- wskaźnik opanowania wpływu: 26,2 proc. ogółem i 12,2 proc. dla spraw ACa.
Niski współczynnik opanowania wpływu w tym wydziale nie powinien ani dziwić, ani przerażać. Sekcja została uformowana kilka miesięcy temu, a pierwsze orzeczenia zapadać zaczęły dopiero w marcu. Jeszcze do niedawna wydział orzekał w niepełnym składzie, a niemal 1/3 sędziów sprawowała dodatkowe funkcje.
W 2024 r. było to odpowiednio 48,4%, 28,3% i 24,2%, a w 2025 r. wzrosło do 89,2%, 66,2% i 67,3%.
Jak Sąd Apelacyjny w Warszawie pracuje nad przyśpieszeniem postępowań?
Sędzia Fronczyk poinformowała nas również o działaniach, które Sąd Apelacyjny w Warszawie podjął celem przyśpieszenia postępowań. Położono duży nacisk na pozyskiwanie sędziów i kadry urzędniczej. Sędzia zwraca uwagę na historyczne dane etatyzacyjne i fakt, iż limit, jak również liczba obsadzonych etatów latami nie ulegały większym zmianom, mimo lawinowo rosnącego wpływu i pozostałości. O tym, jak masowe sprawy o franki wpłynęły na wydolność warszawskiej apelacji w zakresie rozpatrywania spraw z repertorium ACa, najlepiej świadczą dane sprzed kilku lat. Dla przykładu, w 2020 roku wskaźnik opanowania wpływu dla Wydziałów Cywilnych tego sądu wynosił dla spraw ACa aż 115,3 proc. W 2021 roku zmniejszył się do 90,9 proc., a w kolejnym roku do 50,8 proc. Jeszcze niższe opanowanie wpływu osiągnięto w roku 2023, gdy wskaźnik uplasował się na poziomie 41,3 proc. Szczyt kryzysu przypadł na rok 2024 – wówczas wskaźnik opanowania wpływu wyniósł 35,6 proc. Mimo to liczba obsadzonych etatów sędziowskich w Sądzie Apelacyjnym na koniec okresu wynosiła w latach 2023-2024 zaledwie 47.
Wzrost obsady średniookresowej stopniowo się poprawia, ale dopiero od niedawna. Na uwagę zasługuje szczególnie wzrost liczby sędziów delegowanych z SO do apelacji, która wzrosła z 3 w I półroczu 2024 roku do 14 w I półroczu 2025 roku.
Najlepszą puentą dla nadesłanych informacji jest jedno z ostatnich zdań w piśmie skierowanym przez sędzię Fronczyk do naszej redakcji:
„Jak widać do wzrostu liczby załatwień spraw nie są nieodzowne proceduralne zmiany ustawowe; wystarczy zwiększenie obsady sędziowskiej i urzędniczej.”
Ministerstwo Sprawiedliwości obiecuje, ale nie dowozi: na te rozwiązania czekają krajowe sądy
Naszym zdaniem dane statystyczne sądu mówią same za siebie: w I półroczu 2025 roku warszawska apelacja nie miała do dyspozycji szeroko zapowiadanych przez resort modułów Digitalnego Asystenta Sędziego, nie mogła też pozostawiać bez rozpatrzenia wpływających do niej frankowych spraw zażaleniowych (na postanowienia dotyczące zabezpieczenia powództwa wydane w I instancji), gdyż taką praktykę ma dopiero wprowadzić zapowiadana ustawa frankowa, a mimo to odrobiła „straty” wynikające z kryzysu frankowego. Ministerstwo Sprawiedliwości w minionych kwartałach obiecywało sądom bardzo wiele, ale nie „dowiozło” lwiej części zapowiadanych rozwiązań.
Sądy wciąż nie mają dostępu do kalkulatora frankowych rozliczeń czy do narzędzi opartych o sztuczną inteligencję, a ułatwiających tworzenie uzasadnień do wyroków. Ministerstwo rozszerzyło „na papierze” liczbę etatów dla asystentów sędziego, jednak nabory wciąż trwają, ponieważ wynagrodzenie na stanowisku asystenckim nie koresponduje z wymaganiami wobec potencjalnego kandydata. Zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że największe niedobory kadrowe na stanowisku asystenta dotyczą dużych miast, z najwyższymi kosztami życia. Efekt jest taki, że przeciętny absolwent prawa woli poszukać sobie dużo spokojniejszej i lepiej płatnej pracy w sektorze prywatnym niż decydować się na rozpoczęcie kariery w sądzie.
Na koniec chcielibyśmy zaapelować do czytających nas sędziów, asystentów i pracowników sekretariatów. Zachęcamy Państwa do dzielenia się z nami swoimi spostrzeżeniami na temat zakresu oraz tempa zmian wdrażanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości (obecnie, jak i w minionych kwartałach) w obszarze spraw frankowych. Chętnie wysłuchamy Państwa opinii dotyczących problemów, z którymi zmagają się obecnie wydziały cywilne w związku z tą kategorią spraw. Zapewniamy oczywiście pełną anonimowość, a w razie chęci podpisania się pod wypowiedzią z imienia i nazwiska oferujemy możliwość autoryzacji jej treści.
PODSUMOWANIE:
Powstanie VIII Wydziału Cywilnego w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie w pozytywny sposób wpłynęło na zdolność tej jednostki do opanowania frankowego wpływu. Jeżeli warszawska apelacja utrzyma bieżące tempo orzecznicze, jest wielce prawdopodobne, że już w III kwartale osiągnie ponad 100 proc. pokrycie wpływu dla spraw o symbolu 049 cf.
Przykład Sądu Apelacyjnego w Warszawie pokazuje, że sądy aktywnie poszukują rozwiązań pozwalających na pokonanie frankowego kryzysu. Robią to niezależnie od działań wdrażanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, co jest dla frankowiczów pomyślną informacją – bez względu na to, czy i kiedy wejdzie w życie ustawa frankowa, sądy są w stanie na bieżąco reagować na alarmujące statystyki. I co najważniejsze, reagując, dobierają działania obmierzone na rzeczywistą poprawę wyników, a nie na kreowanie określonego wizerunku w mediach.
Naszym zdaniem, w tej konkretnej kwestii Ministerstwo Sprawiedliwości może się od warszawskiej apelacji wiele nauczyć.
