BOŚ Bank nie należy do gigantów polskiej bankowości. Jest to bank skupiony na realizacji projektów proekologicznych i na sprzedaży kredytów przeznaczonych na realizację zadań z zakresu budownictwa, termomodernizacji budynków, gospodarki komunalnej oraz energetyki. W I kwartale 2025 r. ponad 55% kredytów i pożyczek udzielonych przez BOŚ Bank dotyczyło celów ekologicznych. Bank dobrze wykorzystał rok 2024 na stabilizację i poprawę wyników finansowych. Zysk netto banku za rok 2024 wyniósł 79,7 mln zł (wzrost r/r o 1,6%). Bank poprawił też pozostałe parametry, w tym wynik odsetkowy, który ukształtował się na poziomie 834 mln zł i był wyższy r/r o 2,9%. Aktywa banku wzrosły o 3,1% w ujęciu rocznym do kwoty 22,7 mld zł. Kapitały własne banku wynosiły na koniec grudnia 2024 roku 2,23 mld zł (wzrost r/r o 3,8%). Bank powiększa swój potencjał, co prawda nie o miliardy złotych tak jak w przypadku dużych banków uniwersalnych, ale o miliony złotych. BOŚ ma jednak nadal problem z kredytami we franku szwajcarskim i w innych walutach, których udzielał przed laty. Na dzień 31 marca 2025 r. w sądach toczyło się przeciwko niemu 2.102 sporów z powództwa Frankowiczów na łączną kwotę 854.582.690 zł. Wartość spornych umów dobija więc powoli do miliarda złotych. Dlatego bank jest zmuszony dalej zawiązywać rezerwy na ryzyko prawne. Na dzień 31 marca 2025 roku rezerwy związane z kredytami hipotecznymi powiązanymi z walutą obcą wynosiły w BOŚ Banku 721,8 mln zł.
- BOŚ Bank być może nie odnosi spektakularnych sukcesów, ale na miarę własnych możliwości osiąga dodatnie wyniki finansowe (zysk za 2024 rok 79,7 mln zł), powiększa sumę bilansową (do kwoty 23,4 mld zł) i utrzymuje bezpieczny poziom kapitałów własnych.
- Sporym problemem dla banku są udzielane przed laty kredyty frankowe, obecnie chętnie kwestionowane w sądach. W związku z tym ryzykiem prawnym BOŚ Bank zawiązuje regularnie rezerwy, których saldo na dzień 31 marca 2025 r. wynosiło 721,8 mln zł.
- Na koniec I kw. 2025 r. w sądach toczyły się przeciwko BOŚ Bankowi 2.102 sprawy z powództwa Frankowiczów.
- Do sądów idzie coraz więcej konsumentów domagających się sankcji kredytu darmowego w związku z naruszeniami przez BOŚ Bank ustawy z 2011 roku. Takich spraw bank miał na koniec marca 47.
- Sprawy frankowe przeciwko bankowi BOŚ coraz częściej kończą się prawomocnymi wygranymi kredytobiorców po upływie 6-8 miesięcy od wniesienia pozwu. Dzieje się tak w wyniku regularnego odstępowania banku od składania apelacji po przegranych w I instancji.
Małe sukcesy małego BOŚ Banku
Ostatni raport roczny za 2024 rok oraz raport za I kwartał 2025 rok pokazują, że pozycja BOŚ Banku jest stabilna. Jest to jeden z najmniejszych banków notowanych na GPW. Udziałowcami banku są: NFGWiOŚ – 58,05%, PFR Fundusz Inwestycyjny FIZ AN – 8,61%, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych – 5,54%, pozostali akcjonariusze – 27,8%.
Grupa BOŚ Banku zarówno w całym roku 2024, jak i w pierwszym kwartale roku 2025 zanotowała solidne zyski netto. Wynik finansowy za 2024 rok to 79,7 mln zł czystego zysku, czyli o 1,6% więcej niż w 2023 roku. Wynik odsetkowy w 2024 roku sięgnął sumy 834 mln zł (najwyższej w historii banku) i był wyższy o 2,9% w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Zysk netto grupy BOŚ za I kw. 2025 wyniósł 11,84 mln zł, co w porównaniu z analogicznym okresem roku minionego oznacza spadek o ponad 74% (w I kw. 2024 roku zysk netto banku wynosił 45,88 mln zł). Przyczyną znacznie niższego wyniku finansowego w I kwartale roku bieżącego był m.in. spadek przychodów z dywidend (o 100%), gorszy wynik na prowizjach oraz słabszy wynik na instrumentach finansowych.
BOŚ może się jednak pochwalić wzrostem przychodów odsetkowych o 2% (370,6 mln w I kw. 2025 vs. 363,4 mln zł w analogicznym okresie roku 2024), wzrostem przychodów z tytułu opłat i prowizji o 3,5% (33,8 mln zł vs. 32,6 mln zł), zwiększeniem sumy bilansowej o 0,6 mld zł (o 2,8%) do kwoty 23,4 mld zł oraz wzrostem wolumenu depozytów o 2,8 % w stosunku do końcówki roku 2024. Bank ma stabilną bazę kapitałową – współczynniki kapitałowe utrzymują się na poziomie przekraczającym wymogi nadzoru finansowego (Tier I wynosi 15,03% a łączny współczynnik kapitałowy 15,75%).
Zgodnie z aktualną strategią banku, w I kwartale 2025 roku aż 55,4 proc. wartości udzielonych kredytów i pożyczek stanowiły kredyty proekologiczne. Wartość sprzedaży takich kredytów wynosiła w I kw. 2025 roku 676,6 mln zł (42,1 proc. więcej niż rok wcześniej). Natomiast ogólna wartość wszystkich kredytów udzielonych przez grupę BOŚ w trzech pierwszych miesiącach roku to 1,2 mld zł (o 12,4% rdr).
Widać że bank solidnie przepracował ubiegły rok i I kwartał roku 2025 aby systematycznie poprawiać swój wynik finansowy oraz poszerzać sprzedaż kredytów (głównie na cele proekologiczne). Dzięki zwiększeniu kapitałów własnych oraz sumy bilansowej, bank zwiększył zdolności finansowania ważnych dla kraju i samorządów inwestycji m.in. związanych z transformacją energetyczną.
Problemy BOŚ Banku z Frankowiczami i posiadaczami kredytów w innych walutach – sprawy sądowe i ugody
Aktualnie bank stara się dbać o jakość portfela kredytowego. Niestety błędy popełnione w przeszłości kładą się cieniem na sukcesach banku. BOŚ Bank ma problemy z posiadaczami kredytów powiązanych z kursami walut obcych, głównie z frankiem szwajcarskim. Takich kredytów bank udzielał w pierwszej dekadzie lat 2000-cznych i nadal ma pewną część tych felernych umów w swoim portfelu. Coraz więcej tych kredytów jest z powodzeniem kwestionowana w sądach. Bank zauważa w najnowszym raporcie, że „niekorzystne dla banków orzecznictwo polskich sądów oraz wyroki TSUE wpływają na wzrost liczby postępowań sądowych i zwiększenie wartości dochodzonych roszczeń”.
Na koniec marca 2025 roku w sądach toczyły się 2.102 sprawy przeciwko bankowi BOŚ, dotyczące kredytów i pożyczek denominowanych do walut obcych (głównie do CHF ale także do USD i EUR) o wartości przedmiotu sporu 854,6 mln zł. Posiadacze wadliwych umów kredytów i pożyczek BOŚ Banku powiązanych z kursami walut obcych na ogół domagają się uznania umowy kredytu/pożyczki za nieważną i zasądzenia zwrotu zapłaconych rat kredytowych oraz opłat związanych z kredytem/pożyczką. Dla porównania 1,5 roku wcześniej, tj. na koniec września 2023 r. przeciwko BOŚ-owi w sądach toczyły się 1.384 sprawy, które dotyczyły umów kredytów denominowanych do CHF (ale także USD i EUR) o wartości przedmiotu sporu wynoszącej 508,22 mln zł. Widać zatem wyraźną tendencję wzrostową mimo podejmowanych przez bank wysiłków zmierzających do wyhamowania liczby pozwów.
W dniu 31 stycznia 2022 roku BOŚ, jako jeden z pierwszych banków, uruchomił program ugód według formuły zaproponowanej przez Przewodniczącego KNF. Od tego czasu bank podejmował działania zmierzające do zwiększenia zainteresowania Frankowiczów ugodami, m.in. dzięki oferowaniu korzystniejszych warunków ugód. Intensyfikacja działań w tym zakresie przynosi wymierne rezultaty. W całym 2024 roku BOŚ zawarł z Frankowiczami 414 ugód, a w I kwartale 2025 roku 196 ugód (o 104 ugody więcej niż w IV kwartale 2024 r.)
Kogo (oprócz Frankowiczów) obawia się BOŚ Bank?
Z najnowszego raportu BOŚ Banku wynika, że ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami mieszkaniowymi to nie jedyne zagrożenie dla BOŚ Banku. Dodatkowym źródłem ryzyka są reklamacje i powództwa dotyczące kredytów konsumenckich, gdzie kredytobiorcy zarzucają bankowi naruszenie przepisów Ustawy o kredycie konsumenckim z 2011 roku i domagają się sankcji kredytu darmowego. Bank odnotował wzrost takich reklamacji i pozwów. Na dzień 31 marca 2025 r. przed sądami toczyło się przeciwko bankowi łącznie 47 spraw dot. SKD o wartości przedmiotu sporu 1.360.710 zł.
Konsumenci zarzucają bankowi niedopełnienie obowiązków informacyjnych dot. zmiennego oprocentowana kredytu, błędne wyliczenie kosztów kredytu, pobieranie oprocentowania od skredytowanej prowizji i od opłat związanych z kredytem. Na tej podstawie domagają się kredytu darmowego, czyli bez odsetek i bez kosztów pozaodsetkowych. Na razie bank nie informuje jaka jest skuteczność składanych przez kredytobiorców reklamacji i pozwów sądowych oraz jak rozkładają się wyroki. Dostrzega jednak problem, który systematycznie narasta.
Rezerwy na kredyty frankowe
Problemy z unieważnianiem w sądach kredytów frankowych wpływają negatywnie na wyniki finansowe banku. Ma to związek z rezerwami na ryzyko prawne odnoszące się do kredytów w CHF, które obciążają wynik setkami milionów złotych w skali roku. W I kwartale 2025 r. koszty z tytułu rezerw na ryzyko prawne wyniosły w BOŚ Banku tylko 31,2 mln zł, czyli o około 18 mln zł mniej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Koszt banku z tytułu tych rezerw w całym 2024 roku wyniósł 244 mln zł, wobec 284,4 mln zł w roku 2023.
Na dzień 31 grudnia 2024 roku saldo rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami w CHF wynosiło 761,8 mln zł. Natomiast na dzień 31 marca 2025 roku wartość rezerw na kredyty we franku wynosiła 721,8 mln zł, z czego 242,8 mln zł to rezerwa na postępowania sądowe i roszczenia związane z kredytami walutowymi, a 478,9 mln zł to korekta wartości bilansowej brutto.
Spadek wartości rezerw w stosunku do końcówki ubiegłego roku może świadczyć o tym, że bank nie dokłada już znaczących kwot do salda rezerw, bo większość ryzyka pokrył już wcześniej. Z drugiej strony bank pomniejsza rezerwy poprzez wypłaty na rzecz Frankowiczów po przegranych procesach sądowych i w celu realizacji ugód.
Czy w tym roku nastąpi koniec rezerw na kredyty frankowe?
Część banków optymistycznie zakłada, że rok 2025 może być ostatnim z wysokimi odpisami na kredyty we franku. Takie scenariusze banki snują w związku ze znacznym spadkiem liczby nowych pozwów oraz mniejszą liczbą toczących się w sądach postępowań. Według ZBP na koniec grudnia 2024 roku w sądach toczyło się ok. 169 tys. spraw frankowych (prawdopodobnie chodzi wyłącznie o sprawy z powództwa kredytobiorców), a na koniec marca 2025 r. było ich już o 3 tys. mniej, czyli 166 tys.
Redakcja „Parkietu” przeanalizowała raporty siedmiu banków giełdowych, z których wynika że począwszy od III kwartału 2024 roku spada liczba toczących się w sądach spraw przeciwko tym bankom. Na koniec III kwartału 2024 r. było ich 118,4 tys., na koniec IV kwartału 2024 r. 114,6 tys. a na koniec I kwartału 2025 r. już tylko 110 tys.
Spadek liczby spraw sądowych przeciwko bankom to w dużej mierze efekt coraz większej liczby wydawanych przez sądy prawomocnych wyroków (w 99% korzystnych dla kredytobiorców) kończących postępowania sądowe. Z drugiej strony, banki zintensyfikowały wysiłki w kierunku namawiania Frankowiczów na ugody. Siedem banków giełdowych, które wzięła pod lupę redakcja „Parkietu” podpisało łącznie ponad 131 tys. ugód, przy czym niekwestionowanym liderem jest PKO BP z 50,2 tys. zawartych ugód. Na kolejnych miejscach plasują się Bank Millennium (27 tys. ugód) i mBank (26,1 tys. ugód).
Faktem jest, że kurczy się portfel aktywnych kredytów frankowych nieobjętych sporami sądowymi i pod tym względem zagrożenie dla banków jest już stosunkowo niewielkie. Eksperci są jednak ostrożni co do wróżenia końca sagi frankowej. Tykającą bombą są spłacone w całości kredyty we franku. Takie umowy są z powodzeniem kwestionowane w sądach i eks-Frankowicze odzyskują od banków nadpłaty powiększone o odsetki za opóźnienie (poniżej przykład takiej sprawy z Częstochowy). Ile jest kredytów spłaconych, których posiadacze dopiero mogą udać się do sądu? Na pewno grubo ponad 200 tys. Z szacunków redakcji „Parkietu” dotyczących sześciu banków wynika, że mają one 230 tys. umów zamkniętych w wyniku spłaty, z czego ok. 22-24 tys. umów jest już przedmiotem sporu sądowego. Dane te nie uwzględniają pozostałych banków, które miały w swoich portfelach wadliwe umowy we franku. Potencjał do pozywania banków za kredyty w CHF jest wciąż ogromny a ogłaszanie przez banki końca odkładania rezerw wydaje się przedwczesne.
BOŚ Bank przegrywa jedną sprawę za drugą i rezygnuje z apelacji
W sądach BOŚ Bank jest w wyraźnej defensywie. Sam rezygnuje z walki w II instancji aby ograniczyć koszty odsetek za opóźnienie płaconych Frankowiczom za cały czas trwania spraw oraz koszty sądowe i koszty obsługi prawnej postępowań. Dzięki tej nowej strategii, którą wprowadzają w życie także inne banki frankowe, kredytobiorcy znacznie szybciej (już na etapie I instancji) uzyskują prawomocne wyroki. Poniżej przykłady trzech prawomocnych przegranych BOŚ Banku na etapie I instancji.
BOŚ Bank poddał się po przegranej w I instancji w Warszawie. Prawomocna wygrana po 29 miesiącach. Korzyść z wyroku 82.447,36 zł i 45.608,52 CHF
Sprawa o sygn. XXVIII C 9720/22 dotyczyła umowy frankowej banku BOŚ z 2005 roku a toczyła się przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Została ona zainicjowana pozwem złożonym w maju 2022 roku a zakończyła się wyrokiem wydanym w dniu 30 października 2024 r. po przeprowadzeniu tylko jednej rozprawy. Sąd uznał sporną umowę za nieważną i zasądził na rzecz Frankowicza kwoty 82.447,36 zł i 45.608,52 CHF z odsetkami za opóźnienie od dnia 10 lutego 2023 r. do dnia zapłaty. BOŚ Bank nie zdecydował się na wniesienie apelacji od tego wyroku, na skutek czego uległ on uprawomocnieniu. Sprawa trwała 29 miesięcy. Prowadziła ją Kancelaria Sosnowski – Adwokaci i Radcowie Prawni.
Prawomocna wygrana eks-Frankowicza z bankiem BOŚ w Częstochowie po 6 miesiącach. Korzyść z wyroku 53 tys. zł
Sprawa o sygn. I C 268/24 jest dowodem na to, że szybko mogą odzyskać od banku pieniądze osoby, które spłaciły już w całości kredyt. Opisujemy właśnie taki przypadek, gdzie kredytobiorca frankowy złożył do Sądu Okręgowego w Częstochowie pozew przeciwko bankowi BOŚ o zapłatę w związku z nieważnością umowy. Sąd potrzebował zaledwie 6 miesięcy i jednej rozprawy aby uwzględnić w całości roszczenia eks-kredytobiorcy. Wyrokiem z dnia 19 września 2024 roku zasądził na jego rzecz kwotę 124.813,98 zł wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 25 marca 2024 r. do dnia zapłaty. Bank poddał się po tym wyroku i nie wniósł apelacji. Kredytobiorca zyskał więc na prawomocnej wygranej z bankiem BOŚ kwotę 53 tys. zł (nadpłata ponad kapitał kredytu) oraz niemałe odsetki za opóźnienie. Reprezentowała go Kancelaria Adwokacka Paweł Borowski.
BOŚ Bank przegrał w Warszawie po 8 miesiącach i nie wniósł apelacji. Korzyść kredytobiorców z wyroku 243 tys. zł
Sprawa o sygn. XXVIII C 13548/22 dotyczyła umowy frankowej BOŚ Banku z 2008 roku a toczyła się przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Postępowanie trwało zaledwie 8 miesięcy. W dniu 20 marca 2024 r. sąd wydał wyrok, na mocy którego umowa została uznana za nieważną a na rzecz kredytobiorców zasądzone zostały następujące kwoty: 84.668,04 zł i 46.569,01 CHF z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Pozwany bank odstąpił od składania apelacji, w wyniku czego wyrok sądu I instancji stał się prawomocny. Korzyść kredytobiorców z prawomocnej wygranej z bankiem BOŚ wyniosła 243 tys. zł. Sprawę prowadziła Kancelaria Adwokacka Paweł Borowski.
Czy wejdzie w życie ustawa frankowa i czy przyspieszy ona postępowania?
Przygotowany przez resort sprawiedliwości projekt ustawy frankowej wywołał liczne kontrowersje. Instytucje i osoby prywatne mogły do początku marca br. zgłosić swoje uwagi do projektu. Zastrzeżeń było od groma – zgłaszali je zwykli obywatele, jak i prawnicy oraz sędziowie orzekający w sprawach frankowych. Po zmasowanej krytyce projektu wydawało się, że Ministerstwo Sprawiedliwości wycofa się z jego dalszego procedowania. Jednak po seminarium, które odbyło się 12 maja 2025 roku w siedzibie Instytutu Nauk Prawnych PAN, widać u Pełnomocniczki MS ds. ochrony praw konsumentów i w całym resorcie determinację. Wydaje się, że rząd będzie konsekwentnie dążył do uchwalenia ustawy, ale po naniesieniu poprawek.
W związku z tym, że seminarium miało charakter zamknięty, nie było oficjalnego komunikatu lecz pojawiły się tylko przecieki. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele UOKiK, Rzecznika Finansowego, Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, sędziów a także środowiska bankowego i konsumenckiego. Z nieoficjalnych doniesień wynika, że jeżeli ustawa wejdzie w życie, to obejmie wyłącznie posiadaczy kredytów we franku (z wyłączeniem posiadaczy kredytów w euro, dolarze czy jenie japońskim). Będzie ona miała zastosowanie wyłącznie do konsumentów i nie pomoże posiadaczom kredytów zaciągniętych w bankach objętych upadłością (chodzi o Getinowców, którzy nie będą mogli skorzystać z rozwiązań przewidzianych w ustawie).
Jest duża szansa na to, że z projektu zostanie usunięty kontrowersyjny art. 7 pozwalający bankom na zgłaszanie roszczeń wzajemnych w ramach postępowań z powództwa kredytobiorców. Uproszczona ma zostać procedura dotycząca zarzutu potrącenia. Autorzy projektu oraz resort sprawiedliwości przyznali, że konieczne jest naniesienie poprawek do projektu, ale nie sprecyzowali jak zostanie ostatecznie rozwiązana sprawa przedawnienia roszczeń, ustawowych odsetek za opóźnienie oraz szybkiego zawieszania obowiązku spłaty rat po doręczeniu bankowi odpisu pozwu. Strona konsumencka zwróciła uwagę, że w niektórych przypadkach sądy wydają postanowienia o zabezpieczeniu znacznie szybciej niż dotrze do banku odpis pozwu.
Podsumowanie
BOŚ Bank zanotował zysk netto za 2024 rok (79,7 mln zł) oraz za I kwartał 2025 roku (11,84 mln zł). Ten niewielki bank, ukierunkowany na finansowanie projektów proekologicznych, ma duży problem z kredytami frankowymi, których udzielał przed laty. Mimo wczesnego uruchomienia powszechnego programu ugód (już na początku 2022 roku), do sądów poszła spora rzesza Frankowiczów. Na koniec marca 2025 roku przeciwko BOŚ Bankowi toczyło się ponad 2,1 tys. spraw sądowych o wartości przedmiotu sporu ponad 850 mln zł. Bank ma zabezpieczone w rezerwach na ryzyko prawne związane z kredytami w CHF ponad 721 mln zł.
Do sądów idą i wygrywają zarówno posiadacze aktywnych jak i spłaconych w całości kredytów we franku banku BOŚ. Bank regularnie odstępuje od składania apelacji w celu minimalizowania kosztów przegranych spraw. Dzięki tej taktyce banku Frankowicze uzyskują szybciej prawomocne wyroki.
Oprócz Frankowiczów, BOŚ Bank wspomina w swoim raporcie o problemach z posiadaczami kredytów w innych niż frank walutach, którzy także idą do sądów oraz o konsumentach, którzy coraz liczniej składają reklamacje i pozwy w związku z umowami kredytów/pożyczek konsumenckich naruszającymi przepisy ustawy z 2011 roku i domagają się darmowego kredytu.
