Sędziowie w Warszawie pokochali mediacje z bankami! Frankowicze niestety nie…

Od kilku miesięcy bacznie śledzimy to, co dzieje się w XXVIII Wydziale Cywilnym. Powodem naszej wzmożonej czujności jest oczywiście program mediacji, który ruszył w Sądzie Okręgowym w Warszawie początkiem lutego 2025 roku. Entuzjazm frankowiczów narażonych na objęcie programem jest, delikatnie mówiąc, ograniczony. Kredytobiorcy boją się, że mediacje wydłużą trwające postępowania sądowe – stresuje ich też potencjalna negatywna reakcja sędziego na odmowę udziału w programie. Miesiąc temu pokazywaliśmy naszym Czytelnikom dane mediacyjne z sierpnia, z których wynikało, że sędziowie chętniej kierują frankowiczów na spotkania z mediatorem niż wydają wyroki. Postanowiliśmy sprawdzić, czy sytuacja choć trochę poprawiła się we wrześniu – w tym celu poprosiliśmy warszawski sąd o udostępnienie najnowszych danych. Szczegóły w tekście.

Z artykułu dowiesz się:

• Ile spraw frankowych zostało skierowanych do mediacji we wrześniu 2025 roku
• W ilu sprawach o symbolu 049 cf strony zawarły ugodę
• Ile wyroków wydali sędziowie XXVIII Wydziału Cywilnego we wrześniu 2025 roku
• Jak ww. dane mają się do statystyk z sierpnia br.
• Jak sędziowie tłumaczą sobie (i opinii publicznej) sens kierowania frankowiczów na mediacje.

Wrzesień 2025 r. w XXVIII Wydziale Cywilnym SO w Warszawie: prezentujemy najnowsze statystyki

Kredytobiorcy frankowi od blisko dekady walczą z bankami o eliminację abuzywnych umów z obrotu prawnego. Walka ta przyniosła jak dotąd tysiące prawomocnych wyroków stwierdzających nieważność kredytów waloryzowanych kursem waluty obcej oraz zasądzających na rzecz kredytobiorców zwrot nienależnie spełnionego świadczenia. Obecnie w sądach toczy się ponad 180 tys. spraw o kredyty w CHF, z czego kilkadziesiąt tysięcy zarejestrowano w Sądzie Okręgowym w Warszawie, w którym działa XXVIII Wydział Cywilny, do niedawna jedyna wyspecjalizowana jednostka zajmująca się tą kategorią sporów.

Nadmierne obciążenie wydziału sprawami (na jednego sędziego przypada tam ponad 1000 pozwów) skłoniło Ministerstwo Sprawiedliwości do wdrożenia działań usprawniających postępowania i przekazujących część tej żmudnej i jakże powtarzalnej pracy w ręce… mediatorów. W lutym br. w Wydziale Frankowym ruszył program mediacji, którym do końca lipca br. objęto 4444 sprawy. Choć samo uczestnictwo w mediacjach jest dobrowolne, spotkania informacyjne, w których udział bierze mediator z Sądu Polubownego przy UKNF, są już obowiązkowe.

O kontrowersjach związanych z programem pisaliśmy w ubiegłych miesiącach wielokrotnie – kredytobiorcy żalili się na sposób wyznaczania terminów spotkań informacyjnych, w praktyce uniemożliwiający odpowiednie przygotowanie się do rozmowy z mediatorem. Niektórzy byli oburzeni podejściem mediatorów, w nachalny sposób namawiających strony postępowania do zawarcia porozumienia. Część krytykowała również podejście niektórych sędziów, łączących skierowanie na mediacje z odmową przyznania kredytobiorcy zabezpieczenia roszczeń. Najwięcej emocji w społeczności frankowej wzbudziła informacja o możliwym obciążaniu konsumentów kosztami postępowania sądowego w przypadku odmowy udziału w mediacjach.

Ostatnie opublikowane na naszym portalu dane dotyczące mediacji frankowych pochodzą z sierpnia br. Przypomnijmy, że w ostatnim miesiącu wakacji sędziowie XXVIII Wydziału Cywilnego wydali 226 wyroków i skierowali na mediacje 399 spraw. Najwięcej skierowań na mediacje wydał w sierpniu sędzia Piotr Bednarczyk (193), na drugiej lokacie uplasowała się sędzia Marzena Gancarz (118), podium zamknął sędzia Dariusz Rutkowski (26). Autorka pilotażu mediacyjnego, sędzia Magdalena Sieńko, odesłała na mediacje tylko jedną sprawę.

Dane z września przynoszą wyraźne przetasowania na podium, jak i zmiany tendencji u sędziów, którzy do tej pory plasowali się w środku stawki.

Sumarycznie, w okresie od 1 do 30 września 2025 roku, sędziowie XXVIII Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Warszawie wydali 489 postanowień o skierowaniu sprawy na mediacje i 684 wyroki w sporach frankowych. Jest to więc miła odmiana po sierpniu, w którym sędziowie chętniej kierowali frankowiczów na mediacje, niż wydawali w ich sprawach merytoryczne wyroki.

No dobrze, a jak we wrześniu br. wyglądała skłonność stron do szukania kompromisu? Jak podaje sąd, stronom udało się zawrzeć ugodę w 93 przypadkach.

Wyroki vs. Mediacje: wrześniowe statystyki przynoszą kilka niespodzianek

We wrześniu niekwestionowaną liderką programu mediacyjnego była sędzia Joanna Oliwa, która skierowała na mediacje 130 spraw i wydała 7 wyroków. Sędzia Oliwa była bohaterką naszych wcześniejszych tekstów poświęconych programowi mediacji: przez 7 pierwszych miesięcy tego roku skierowała do udziału w mediacjach aż 168 spraw, wydając zaledwie jeden wyrok. W samym sierpniu wysłała na mediacje 17 spraw i wydała zero wyroków. Mamy więc do czynienia z pewnym postępem: po ośmiu miesiącach orzeczniczej wstrzemięźliwości sędzia Oliwa zaskoczyła frankowiczów dobrodusznym podejściem i przypomniała sobie, że ich sprawy można rozwiązywać także przy pomocy wyroków. Serdecznie gratulujemy zmiany podejścia i życzymy dalszych sukcesów w pracy. Życzliwie darujemy sobie też dłuższy komentarz na temat liczby spraw wrzuconych przez sędzię do mediacyjnego kotła.

Drugie miejsce wśród sędziów najchętniej kierujących sprawy do mediacji zajęła we wrześniu SSO Paula Jasińska-Drzymała, która w omawianym okresie wydała w tym przedmiocie aż 109 postanowień. Sędzia wydała we wrześniu 11 wyroków w sprawach frankowych, poprawiając nieznacznie wynik z sierpnia (wówczas SSO Jasińska-Drzymała wydała 9 wyroków i skierowała na mediacje 61 spraw).

Ostatnie miejsce na podium nie powinno być dla frankowiczów zaskoczeniem: zajął je sędzia Henryk Walczewski, który we wrześniu odesłał na mediacje 77 spraw i wydał 16 wyroków.

Wrześniowe statystyki przyniosły nam kilka niespodzianek, tych pozytywnych i tych mniej optymistycznych. Na uwagę zasługuje poprawa tempa orzeczniczego u sędzi Iwony Falkowskiej, która od stycznia do końca lipca br. wydała zaledwie 7 orzeczeń i jednocześnie skierowała 122 sprawy na mediacje. W samym tylko wrześniu sędzia wydała 11 orzeczeń i tyle samo spraw odesłała na rozmowy z mediatorem. Postęp jest zatem wyraźny, z czego bardzo się cieszymy.

W porównaniu z sierpniem zauważalnie zmniejszyła się liczba spraw kierowanych na mediacje przez sędziów Dariusza Rutkowskiego (26 vs. 18), Piotra Bednarczyka (193 vs. 47), Joannę Dalba-Sobczyńską (12 vs. 1). Może to świadczyć o wyczerpującej się puli pozostających w referatach spraw, które w ocenie sędziów nadają się do włączenia do programu.

Zastanawiające są natomiast statystyki sędzi Marzeny Gancarz, która we wrześniu nie wydała ani jednego wyroku i nie skierowała przy tym żadnej sprawy do mediacji. Jest to o tyle ciekawe, że z udostępnionego nam przez sąd wykazu nieobecności sędziów wynika, iż w tym okresie sędzia nie korzystała z urlopu wypoczynkowego ani nie przebywała na L4.

Obecny w pracy był również sędzia Michał Maj, który we wrześniu nie wydał ani jednego wyroku, a liczba spraw skierowanych przez niego na mediacje wyniosła 8.

Nie wszyscy frankowi sędziowie kierują kredytobiorców na mediacje z bankiem

Analiza najnowszych, jak i archiwalnych statystyk pokazuje, że część sędziów jest niechętna kierowaniu spraw frankowych na mediacje. Dobrym przykładem może być chociażby sędzia Agnieszka Kossowska, która w okresie styczeń-lipiec br. skierowała do programu 18 spraw, i na tym poprzestała. W sierpniu i wrześniu sędzia Kossowska nie włączyła do programu mediacyjnego ani jednej sprawy. W samym wrześniu wydała za to 56 wyroków, najwięcej w całym wydziale frankowym. Na uwagę zasługują również statystyki orzecznicze sędziego Biegańskiego, który we wrześniu wydał 30 wyroków, nie kierując przy tym ani jednej sprawy na mediacje. W ubiegłych miesiącach sędzia Biegański cechował się w swojej pracy podobną konsekwencją, za co polscy konsumenci bez wątpienia mogą być mu wdzięczni.

Pełne statystyki poszczególnych sędziów Wydziału Frankowego za miesiąc wrzesień prezentujemy poniżej.

Dlaczego sędziowie XXVIII Wydziału Cywilnego wierzą w sens programu mediacyjnego?

Kredytobiorcy frankowi z oczywistych względów nie są wdzięczni sędziom za włączanie zainicjowanych przez nich spraw do programu mediacyjnego. Wszak gdyby byli zainteresowani zawarciem dobrowolnej ugody z bankiem, sami zgłosiliby się do podmiotu z propozycją porozumienia lub przyjęli którąś z tych otrzymanych w toku postępowania sądowego. Już sam fakt skierowania sprawy na drogę sądową doskonale wyraża intencje kredytobiorcy: skoro w pozwie wskazał on roszczenie unieważnienia umowy oraz zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych, trudno oczekiwać, że nagle zdecyduje się na rezygnację z części przysługujących mu korzyści, tylko po to, by poprawić statystyki sądu.

Do tej pory mogliśmy jedynie spekulować na temat motywów kierujących sędziami odsyłającymi sprawy frankowe do mediacji. Najlogiczniejszym wytłumaczeniem wydawało się… zmęczenie. Rozstrzyganie powtarzalnych, a zarazem niezwykle skomplikowanych spraw dotyczących kredytów w walutach obcych z pewnością nie jest szczytem marzeń w przypadku sędziów, którzy związali swoją karierę zawodową z prawem cywilnym. Załatwienie choć części takich spraw przy pomocy ugody wydaje się w związku z tym optymalnym rozwiązaniem, przynajmniej dla przedstawicieli judykatury, bo dla kredytobiorców już niekoniecznie.

W ostatnich miesiącach pojawiła się jednak szansa na zapoznanie się z punktem widzenia samych sędziów, a to za sprawą udostępnionych w sieci materiałów, zawierających wypowiedzi orzeczników Sądu Okręgowego w Warszawie. 13 października 2025 roku na stronie Rzecznika Finansowego pojawił się wywiad z sędzią Pawłem Kaszakiem, orzekającym w XXVIII Wydziale Cywilnym. Rozmowa poświęcona jest właśnie programowi mediacji frankowych. Sędzia podkreśla, że mediacje są szansą na odciążenie sądów, i jednocześnie stanowią alternatywę dla wieloletniego postępowania. Zwraca też uwagę na to, że mediacje pozwalają na szersze spojrzenie na spór frankowy i pomagają w rozwiązaniu konfliktu z uwzględnieniem potrzeb stron.

W teorii oczywiście ma to sens – mediator w rozmowach ze stronami szuka konsensusu, który zadowoliłby i bank, i kredytobiorcę. W praktyce jednak warto się zastanowić, jaki interes w tych negocjacjach może mieć kredytobiorca, który:

• zgodnie z orzecznictwem TSUE, ma prawo do zabezpieczenia roszczenia poprzez wstrzymanie wykonywania umowy na czas procesu sądowego (w związku z czym długość postępowania sądowego nie ma dla niego większego znaczenia)
• ma od 97 do 99 procent szans na wygranie swojej sprawy przeciwko bankowi
• ma prawo do odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonych już od dnia wskazanego w wezwaniu do zapłaty.

W 2025 roku pozycja procesowa konsumenta jest daleko mocniejsza niż pozycja banku. Gdyby było inaczej i szanse na unieważnienie umowy wynosiłyby 50, 60 czy 70 procent, dążenie do uzyskania konsensusu istotnie miałoby sens. W obecnej sytuacji włączanie frankowiczów do programu wbrew ich woli należy odczytywać jako próbę nakłonienia ich do rezygnacji z części roszczeń. Gdyby bank chciał uczciwie porozumieć się z konsumentem, zrobiłby to poprzez bezpośredni kontakt z jego pełnomocnikiem prawnym lub… uznał roszczenie wskazane w pozwie, kończąc w ten sposób cały spór.

Niechęć niektórych sędziów do mediacji wynika z… braku odpowiedniego przeszkolenia? Kontrowersyjne słowa sędzi Sieńko na temat kolegów po fachu

O tym, że frankowiczów trzeba przekonywać do zalet wynikających z mediacji, świadczy najlepiej wystąpienie autorki pilotażu mediacyjnego, sędzi Magdaleny Sieńko, podczas spotkania zorganizowanego przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości. Sędzia wskazuje na potrzebę organizowania praktycznych szkoleń, na których orzecznicy będą mogli kształcić swoje umiejętności miękkie, celem przekonywania stron do skorzystania z szans, jakie dają mediacje. Według sędzi Sieńko jej rolą jako orzecznika jest znalezienie najlepszego rozwiązania w sytuacji, w której znalazły się strony sporu, jak również wsparcie dla mediacji i promowanie pokojowych metod rozwiązywania sporów.

Oczywiście są to piękne i wzniosłe idee, naszym zdaniem należy jednak zwrócić uwagę na to, że interes stron w sądzie jest już reprezentowany przez profesjonalnych pełnomocników, którzy – jak sądzimy – wiedzą najlepiej, co będzie korzystne dla ich mocodawców. Warto się zatem zastanowić, czy kierowanie spraw na mediacje wbrew woli samych stron procesu nie podważa w pewien sposób kompetencji reprezentujących ich prawników. A może sędzia Sieńko wychodzi po prostu z tego samego założenia co pełnomocniczka ministra sprawiedliwości ds. ochrony praw konsumenta i uważa, że przedstawiciele kancelarii prawnych dbają bardziej o interes własny niż o dobro klienta?

Z ust sędzi Sieńko pada na spotkaniu następujące zdanie: „Jeżeli sędzia wie, co to jest mediacja, to kieruje sprawy do mediacji”. Według sędzi Sieńko wielu sędziów nie miało okazji zdobyć takiej wiedzy i doświadczenia, ponieważ w tradycyjnym systemie dochodzenia do zawodu sędziego brak szkoleń z zakresu mediacji. Są to bardzo odważne słowa w przypadku sędzi, której nominację wręczono w czerwcu 2024 roku. Zastanawiamy się, czyje kompetencje recenzuje w ten sposób sędzia Sieńko. Czy może chodzić o sędzię Dorotę Stokowską-Komorowską, która (jak wynika z informacji zawartych na stronie prezydent.pl) nominację sędziowską otrzymała jeszcze w 1999 roku, a więc ma 25 lat więcej doświadczenia zawodowego od autorki tych kontrowersyjnych słów? Wszak sędzia Stokowska-Komorowska nie skierowała we wrześniu do mediacji ani jednej sprawy frankowej, a wydała w tym czasie 24 wyroki…

A może doedukować się w kwestii mediacji powinien sędzia Maciej Wójcicki, który swoją nominację otrzymał w 2016 roku? We wrześniu sędzia Wójcicki wydał 21 wyroków w sporach frankowych i, jak nietrudno się domyślić, nie odesłał do mediacji ani jednej sprawy. Wydaje nam się dość niestosowne, że sędzia Sieńko, jako jedna z najmłodszych stażem orzeczniczek w wydziale, próbuje wyjaśnić niechęć do mediacji, zaobserwowaną u swoich kolegów i koleżanek po fachu, brakiem odpowiedniego przeszkolenia. A może przemawiają przez nich po prostu… doświadczenie i pokora? Naszym zdaniem warto się nad tym zastanowić.

Po sędzi Sieńko głos w sprawie zabrał sędzia Rafał Wagner (prywatnie mąż znanej prawniczki reprezentującej podmioty z sektora bankowego, mec. Anny Cudnej-Wagner), Wiceprezes Sądu Okręgowego w Warszawie, orzekający w I Wydziale Cywilnym. Także i ten, doskonale znany frankowiczom orzecznik, miał do przekazania słuchaczom ciekawą myśl na temat roli sędziego w procesie. Otóż, zdaniem SSO Rafała Wagnera „rola sędziego to nie jest zakończyć sprawę jak najsprawniej, tylko rozwiązać problem stronom”. Dalej jest jeszcze lepiej, ponieważ sędzia postanowił wyjaśnić, na czym jego zdaniem polega rola pełnomocnika. Otóż „dobry pełnomocnik to nie jest ten, który wygrywa swojemu klientowi każdą sprawę, tylko ten, który potrafi swojemu klientowi rozwiązać problem.”

Cóż, z przykrością musimy stwierdzić, że prawnicy sektora bankowego nie wpisują się w stworzoną przez sędziego Wagnera definicję „dobrego pełnomocnika”, albowiem nie pomogli swoim klientom w rozwiązaniu problemu frankowego. Gdyby już w okolicach 2020 roku ci prawnicy doradzili bankowcom ugody, dziś w sądach nie byłoby ponad 180 tys. spraw frankowych. W tamtym okresie kredytobiorcy przyjęliby dobre warunki takich porozumień z pocałowaniem ręki. Obecnie, gdy sprawy tych kredytobiorców trwają już po kilka lat (a od tych lat liczone są odsetki ustawowe za opóźnienie), trudno rozmawiać o ugodzie, która spełni ich oczekiwania i jednocześnie będzie akceptowalna dla strony przeciwnej.

Pytanie, czy sędzia Wagner nie zdaje sobie z tego sprawy, czy przeciwnie: doskonale to rozumie, ale bardziej niż perspektywa środowisk konsumenckich interesuje go optyka przyjęta przez banki. I ich pełnomocników oczywiście.

PODSUMOWANIE:

XXVIII Wydział Cywilny wyraźnie podzielił się na trzy grupy. Pierwszą są sędziowie masowo kierujący sprawy frankowiczów na mediacje (jak robią to np. SSO Magdalena Sieńko, SSO Paula Jasińska-Drzymała i SSO Joanna Oliwa), drugą sędziowie, którzy sporadycznie korzystają z mediacji i jednocześnie utrzymują wysokie tempo orzecznicze (jak chociażby sędzia Tomasz Leszczyński), a trzecią orzecznicy, którzy nieufnie podchodzą do programu i jednocześnie bardzo intensywnie pracują nad eliminacją kolejnych spraw ze swoich referatów przy pomocy wyroków (tu wymienić można między innymi sędzię Agnieszkę Kossowską i sędziego Bartłomieja Biegańskiego).

Autorka pilotażu mediacyjnego, sędzia Sieńko, w bardzo osobliwy sposób stara się zachęcić środowisko sędziowskie do korzystania z dobrodziejstw mediacji. Zgodnie z jej tokiem myślenia sędzia, który nie kieruje spraw na mediacje, nie wie po prostu, czym jest mediacja. Pytanie, czy tym stwierdzeniem zmotywuje starszych od niej stażem sędziów do uzupełnienia tej wiedzy, czy raczej uświadomi im, jak bardzo złaknieni ministerialnych pochwał są niektórzy młodsi orzecznicy.