Kredyty hipoteczne sÄ zobowiÄ zaniami wieloletnimi, dlatego oczywistym jest, ĆŒe w momencie zawierania umowy kredytowej nie sposĂłb przewidzieÄ co stanie siÄ np. za 5, 10 lub 15 lat, i zupeĆnie naturalne jest, ĆŒe w trakcie spĆaty kredytu zmienia siÄ sytuacja kredytobiorcy. DuĆŒe zawirowania dotknÄĆy m.in. kredytĂłw frankowych, ktĂłre bardzo szybko staĆy siÄ zadĆuĆŒeniem przewyĆŒszajÄ cym moĆŒliwoĆci finansowe wielu kredytobiorcĂłw, a to z kolei zmusiĆo zadĆuĆŒonych, do podejmowania wczeĆniej nie planowanych dziaĆaĆ, takich jak np. wynajem zakupionej nieruchomoĆci. Frankowicze rĂłĆŒnymi sposobami prĂłbujÄ wiÄc sobie poradziÄ z udĆșwigniÄciem zadĆuĆŒenia, powstaje jednak pytanie czy dziaĆania te nie zamknÄĆy im drogi do uniewaĆŒnienia zawartej umowy kredytowej?
Wynajem mieszkania, a roszczenia przysĆugujÄ ce frankowiczowi.
W sÄ dach toczy siÄ ponad 180 tysiÄcy postÄpowaĆ przeciwko bankom majÄ cych za przedmiot uniewaĆŒnienie frankowej umowy kredytowej, jak rĂłwnieĆŒ zapadĆo juĆŒ kilka tysiÄcy prawomocnych korzystnych dla frankowiczĂłw rozstrzygniÄÄ, a wszystko to za sprawÄ dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunkĂłw w umowach konsumenckich.
Wspomniana dyrektywa roztacza nad konsumentami szczegĂłlnÄ ochronÄ, a w wyniku jej implementacji do polskiego porzÄ dku prawnego, wprowadzone zostaĆy regulacje dotyczÄ ce klauzul niedozwolonych w umowach zawieranych z konsumentami, zatem kaĆŒdy konsument, ktĂłry podpisaĆ umowÄ zawierajÄ cÄ takie niedozwolone zapisy, moĆŒe skorzystaÄ z ochrony, ktĂłra z regulacji tych wnika.
Ć»Ä dajÄ c uniewaĆŒnienia zawartej umowy kredytowej frankowicze bardzo czÄsto wskazujÄ , iĆŒ zawarta umowa kredytowa zawiera klauzule abuzywne, czyli takie zapisy, ktĂłre nie zostaĆy z kredytobiorcÄ indywidualnie uzgodnione, a ktĂłre ksztaĆtujÄ jego prawa w sposĂłb sprzeczny z dobrymi obyczajami i jednoczeĆnie raĆŒÄ co naruszajÄ jego interesy, waĆŒne jest jednak, ĆŒe ze wskazanej ochrony moĆŒe skorzystaÄ tylko konsument.
Za konsumenta uwaĆŒa siÄ osobÄ fizycznÄ dokonujÄ cÄ z przedsiÄbiorcÄ czynnoĆci prawnej niezwiÄ zanej bezpoĆrednio z jej dziaĆalnoĆciÄ gospodarczÄ lub zawodowÄ , zatem, jeĆli kredytobiorca zaciÄ gnÄ Ć kredyt by kupiÄ mieszkanie/dom w ktĂłrym zamierzaĆ nastÄpnie zamieszkaÄ, to status konsumenta takiej osoby jest bezsprzeczny i dziĆ moĆŒe skutecznie kwestionowaÄ zawartÄ umowÄ na drodze sÄ dowej.
Wynajem, ktĂłrego kredytobiorca nie planowaĆ.
Jak to jednak bywa, w ĆŒyciu rĂłĆŒne sytuacje siÄ zdarzajÄ i czasem pierwotne zaĆoĆŒenia siÄ zmieniajÄ , nie rzadkie sÄ wiÄc sytuacje, ĆŒe choÄ kredytobiorca planowaĆ zamieszkaÄ w zakupionej na kredyt nieruchomoĆci, finalnie musiaĆ jÄ wynajÄ Ä.
Wskazana powyĆŒej sytuacja nie pozbawia jednak kredytobiorcy statusu konsumenta, gdyĆŒ najem prywatny nie jest traktowany jako prowadzenie dziaĆalnoĆci gospodarczej, kredytobiorca, ktĂłry wynajÄ Ć swoje mieszkanie/dom jako osoba fizyczna i w sposĂłb niezorganizowany, moĆŒe wiÄc skutecznie domagaÄ siÄ uniewaĆŒnienia zawartej umowy kredytowej powoĆujÄ c siÄ na klauzule niedozwolone zawarte w kontrakcie.
W procesie sÄ d bÄdzie oczywiĆcie badaÄ czy w momencie zawarcia umowy kredytowej kredytobiorca posiadaĆ status konsumenta, podkreĆliÄ wiÄc wĂłwczas naleĆŒy, ĆŒe kredyt zostaĆ zaciÄ gniÄty by zakupiÄ/wybudowaÄ nieruchomoĆÄ dla wĆasnych celĂłw mieszkaniowych, lecz dopiero pĂłĆșniej pojawiĆy siÄ okolicznoĆci, ktĂłre spowodowaĆy, ĆŒe wynajem staĆ siÄ konieczny.
Takimi uzasadnionymi okolicznoĆciami moĆŒe byÄ np. zmiana miejsca pracy i przeprowadzka do innego miasta, lub koniecznoĆÄ przeniesienia siÄ do wiÄkszego mieszkania z uwagi na powiÄkszajÄ cÄ siÄ rodzinÄ.
Nie bez znaczenia dla sÄ du bÄdzie rĂłwnieĆŒ okolicznoĆÄ, ĆŒe kredytobiorca nie prowadziĆ dziaĆalnoĆci gospodarczej w momencie podpisywania umowy kredytowej oraz nigdy nie planowaĆ prowadzenia dziaĆalnoĆci z zakresu wynajmu mieszkaĆ. W takiej sytuacji sÄ d nie powinien mieÄ najmniejszych wÄ tpliwoĆci, ĆŒe frankowiczowi przysĆuguje ochrona jako konsumentowi i wĂłwczas uniewaĆŒnienie jest jak najbardziej moĆŒliwe.
Jednoosobowa dziaĆalnoĆÄ gospodarcza, a pozew frankowy.
W nieco bardziej skomplikowanej sytuacji znajdujÄ siÄ osoby, ktĂłre zaciÄ gnÄĆy kredyt i prowadziĆy wĂłwczas dziaĆalnoĆÄ gospodarczÄ , jednak nie jest tak, ĆŒe ta grupa kredytobiorcĂłw automatycznie zostaje pozbawiona moĆŒliwoĆci uniewaĆŒnienia zawartej umowy kredytowej.
Przede wszystkim, jeĆŒeli kredytobiorca prowadziĆ dziaĆalnoĆÄ gospodarczÄ polegajÄ cÄ np. na prowadzeniu kwiaciarni, a kredyt zostaĆ zaciÄ gniÄty by zakupiÄ dom/mieszkanie w celu zaspokojenia wĆasnych podstawowych potrzeb mieszkaniowych, to fakt bycia przedsiÄbiorcÄ nie zmienia nic w sytuacji procesowej frankowicza, gdyĆŒ nadal jest konsumentem. Z ochrony przewidzianej dla konsumentĂłw skorzystaÄ mogÄ rĂłwnieĆŒ kredytobiorcy, ktĂłrzy zaĆoĆŒyli dziaĆalnoĆÄ gospodarczÄ po zawarciu umowy kredytowej, a takĆŒe osoby, ktĂłre zarejestrowaĆy i czÄĆciowÄ wykorzystujÄ zakupione na kredyt mieszkanie, do prowadzenia owej dziaĆalnoĆci.
RĂłĆŒne stanowiska sÄ dy prezentujÄ natomiast, gdy umowÄ frankowÄ kwestionuje przedsiÄbiorca zajmujÄ cy siÄ zawodowo wynajmem mieszkaĆ, gdyĆŒ wĂłwczas kluczowe wykazanie jest w sÄ dzie, ĆŒe zaciÄ gniÄty kredyt frankowy nie miaĆ zwiÄ zku z prowadzonÄ dziaĆalnoĆciÄ . RozbieĆŒnoĆci w tym zakresie sÄ duĆŒe i ocena statusu konsumenta zaleĆŒy od okolicznoĆci danej sprawy, jednak warto w tym zakresie zwrĂłciÄ uwagÄ na wyrok TrybunaĆu SprawiedliwoĆci UE z 8 czerwca 2023 r.
W orzeczeniu tym TrybunaĆ stwierdziĆ, ĆŒe status konsumenta mogÄ posiadaÄ takĆŒe osoby, ktĂłre zaciÄ gnÄĆy kredyt rĂłwnieĆŒ w celu zwiÄ zanym z prowadzonÄ dziaĆalnoĆciÄ gospodarczÄ . TSUE uznaĆ, iĆŒ pojÄcie âkonsumentaâ obejmuje takĆŒe osobÄ, ktĂłra zawarĆa umowÄ kredytu do uĆŒytku czÄĆciowo zwiÄ zanego z jej dziaĆalnoĆciÄ gospodarczÄ lub zawodowÄ , a w czÄĆci niezwiÄ zanego z tÄ dziaĆalnoĆciÄ , wspĂłlnie z innym kredytobiorcÄ , ktĂłry nie dziaĆaĆ w ramach swojej dziaĆalnoĆci gospodarczej lub zawodowej, jeĆŒeli cel dziaĆalnoĆci gospodarczej lub zawodowej jest tak ograniczony, ĆŒe nie jest on dominujÄ cy w ogĂłlnym kontekĆcie tej umowy. Na gruncie powoĆanego orzeczenia kredytobiorcom-przedsiÄbiorcom Ćatwiej bÄdzie uniewaĆŒniÄ zawartÄ umowÄ.
Jakie roszczenia przysĆugujÄ kredytobiorcom?
Przeciwko bankom kredytobiorcy mogÄ tak naprawdÄ wystÄ piÄ z dwoma rodzajami roszczeĆ, na drodze sadowej domagaÄ siÄ bowiem moĆŒna odfrankowienia zawartej umowy kredytowej, lub jej uniewaĆŒnienia.
Odfrankowienie polega na usuniÄciu z umowy frankowej klauzul stanowiÄ cych niedozwolone zapisy umowne (najczÄĆciej sÄ to wszystkie klauzule przeliczeniowe) i po takim zabiegu, umowa kredytowa nadal obowiÄ zuje, lecz nie odnosi siÄ juĆŒ do franka szwajcarskiego. PozostaĆe do spĆaty raty ulegajÄ obniĆŒeniu, bank natomiast musi zwrĂłciÄ kredytobiorcy nadwyĆŒkÄ, ktĂłra powstaĆa na skutek stosowania przez kredytodawcÄ wadliwych zapisĂłw i pobierania zawyĆŒonych opĆat. Odfrankowienie nie jest obecnie czÄsto dochodzonym roszczeniem – sÄ dy stwierdzajÄ je w okoĆo 3% wygranych spraw przez frankowiczĂłw.
UniewaĆŒnienie umowy kredytowej powoduje natomiast, ĆŒe umowa przestaje istnieÄ, a kredytobiorca zyskuje tzw. darmowy kredyt, gdyĆŒ po stwierdzeniu niewaĆŒnoĆci przez sÄ d, frankowicz musi oddaÄ do banku tylko tyle ile rzeczywiĆcie w ramach kredytu otrzymaĆ, bez ĆŒadnych dodatkowych opĆat. UniewaĆŒnienie jest najbardziej opĆacalnym dla kredytobiorcy rozwiÄ zaniem, nic dziwnego wiÄc, ĆŒe zdecydowana wiÄkszoĆÄ spraw, ktĂłra toczy siÄ w sÄ dach, dotyczy wĆaĆnie tego rodzaju roszczenia. Obecnie sÄ dy w 97% spraw wygranych przez frankowiczĂłw stwierdzajÄ uniewaĆŒnienie kredytu.
DziÄkujemy, ĆŒe przeczytaĆaĆ/eĆ nasz artykuĆ do koĆca.
BÄ dĆș na bieĆŒÄ co! Obserwuj nas w WiadomoĆciach Google. Wesprzyj nas poprzez polubienie udostÄpnienie tego artykuĆu na Facebook i platformie X (Twitter) Â