Od kilku miesięcy część banków kieruje przeciwko kredytobiorcom frankowym domagającym się w sądach unieważnienia umowy kredytowej pozwy o zwrot kwoty pożyczonego kredytu oraz o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu. Coraz częściej zamiennie składane są wnioski o zawezwania do próby ugodowej dotyczące tych roszczeń. Celem takich działań ze strony banków nie jest zawarcie ugody, ale przerwanie biegu trzyletniego okresu przedawnienia roszczeń. Sądy dostrzegają, że wnioski składane przez banki mają charakter pozorny i dlatego są niedopuszczalne, a dodatkowo stanowią nadużycie uprawnień procesowych. Wiele z takich wniosków zostało już odrzuconych przez sądy.
- Istnieje kilka interpretacji, od kiedy zaczyna biec trzyletni termin przedawnienia roszczeń banku, ale większość prawników skłania się, że momentem tym jest zakwestionowanie przez kredytobiorcę wadliwej umowy frankowej.
- Aby przerwać trzyletni okres przedawnienia, banki uciekają się do różnych kroków prawnych, m.in. składają pozwy sądowe o zapłatę kwoty pożyczonego kapitału wraz z wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału. Pod koniec 2021 roku banki masowo pozywały Frankowiczów, którzy wstąpili na ścieżkę sądową pod koniec 2018 roku. Bankom nie przeszkadzał dysonans, że w równolegle prowadzonych postępowaniach z powództwa Frankowiczów utrzymywały, że umowa kredytowa jest ważna, natomiast składając pozew przeciwko kredytobiorcom żądali zapłaty roszczenia z tytułu umowy uznanej za nieważną.
- Dla banków tańszym sposobem na przerwanie biegu przedawnienia jest zawezwanie kredytobiorcy do próby ugodowej dotyczącej roszczeń z tytułu kapitału i wynagrodzenia za korzystanie z niego. Metodę tę wykorzystują różne banki, a najczęściej robi to Getin Noble Bank.
- Zawezwanie przez bank do próby ugodowej nie oznacza, że intencją strony składającej taki wniosek było rzeczywiście zawarcie ugody.
- Banki wykorzystują instytucję prawa cywilnego, jaką jest zawezwanie do próby ugodowej, do przerwania biegu przedawnienia roszczeń.
- Sądy powinny takie wnioski banków badać nie tylko pod względem formalnym, ale przede wszystkim celu i dopuszczalności.
- Wnioski, co do których stwierdzono nadużycie uprawnień procesowych i sprzeczność z dobrymi obyczajami, powinny być przez sądy odrzucane, tak jak uczynił to Sąd Rejonowy w Starachowicach w postanowieniu z 14 marca 2022 r., do sprawy o sygn. I Co 15/22. Pełnomocnik kredytobiorcy wykazał, że przed sądem toczą się równolegle dwa postępowania dotyczące umowy kredytowej i w toku tych procesów bank mógł wychodzić z propozycjami ugodowymi.
- Odrzucenie przez sąd wniosku o zawezwanie do próby ugodowej skutkuje brakiem przerwania biegu przedawnienia roszczenia. Cel banku nie zostaje zatem osiągnięty. Bank może w takiej sytuacji złożyć zażalenie na postanowienie lub wnieść pozew przeciwko kredytobiorcy dotyczący kwoty roszczenia. Konieczne będzie jednak wyłożenie dodatkowych środków na kolejną opłatę sądową.
- Od 30 czerwca 2022 roku zawezwanie do próby ugodowej nie będzie przerywało biegu terminu przedawnienia, ale jedynie zawieszało ten bieg na czas trwania postępowania. Po tej dacie banki zapewne rzadziej będą sięgać po tę instytucję.
Banki wydają duże kwoty na ochronę swoich roszczeń z tytułu nieważnych umów frankowych
Działania banków nieraz zaskakiwały Frankowiczów. Jesienią ubiegłego roku wielu kredytobiorców, którzy procesują się z bankami o kredyty frankowe, otrzymało wezwania do zapłaty olbrzymich sum tytułem zwrotu pożyczonego kapitału i zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z niego.
Co ciekawe, wezwania trafiły nie tylko do osób posiadających już prawomocny wyrok unieważniający umowę, ale także do kredytobiorców, których sprawy są w toku I lub II instancji sądowej, a nawet do osób domagających się nie unieważnienia umowy, ale odfrankowienia.
Zobacz: Unieważnienie kredytu we frankach – czy każdy kredyt można unieważnić?
Niektóre banki poszły dalej i zaczęły wnosić do sądów pozwy przeciwko kredytobiorcom o zapłatę sumy kapitału wraz z wynagrodzeniem. Do tych metod dołączyła kolejna tj. wnioski o zawezwanie do próby ugodowej dotyczące roszczeń dochodzonych przez bank.
Teoretycznie bank ma możliwość formułowania propozycji ugodowych w ramach toczących się postępowań sądowych. Dlaczego więc składa nowy wniosek dotyczący rzekomej propozycji ugodowej i ponosi dodatkowe koszty na opłatę sądową? O co chodzi z wnioskami o zawezwanie do próby ugodowej?
Banki bronią się przed przedawnieniem roszczeń
Dla przedsiębiorcy, którym także jest bank, termin przedawnienia roszczeń z tytułu umowy uznanej za nieważną upływa po okresie 3 lat. Problematyczne jest natomiast określenie momentu, od którego zaczyna biec ten trzyletni okres. W tym temacie wypowiadał się już Sąd Najwyższy, jednak nadal istnieją duże wątpliwości na tym tle. Przyjmując, że termin przedawnienia roszczeń banku zaczyna biec od momentu zakwestionowania przez kredytobiorcę umowy kredytowej, w wielu przypadkach roszczenia już są przedawnione, albo przedawnią się niebawem. Przykładowo, trzyletni okres przedawnienia mija teraz dla roszczeń z tytułu umów zakwestionowanych w marcu 2019 roku.
Banki robią wszystko, aby ochronić swoje interesy i przerwać bieg terminu przedawnienia roszczeń. Służyć temu mają również wnioski o zawezwanie do próby ugodowej, które są dla banków tańsze niż pozwy o zapłatę i przynajmniej do czerwca 2022 skutecznie przerywają bieg przedawnienia.
Wnioski o zawezwanie do próby ugodowej często uznawane są przez sądy za niedopuszczalne
Sądy coraz częściej wydają postanowienia o niedopuszczalności wniosku dotyczącego zawezwania do próby ugodowej. Zgodnie ze stanowiskiem SN, złożenie do sądu takiego wniosku bez zamiaru realizacji roszczenia w drodze ugody, ale wyłącznie w celu przerwania biegu przedawnienia roszczeń, należy traktować jako nadużycie uprawnienia procesowego oraz czynność sprzeczną z dobrymi obyczajami. Banki chcą jedynie wydłużyć okres zaskarżalności wierzytelności, a nie doprowadzić do zawarcia ugody.
W sytuacji jeśli taki wniosek zostanie przez sąd dopuszczony, kredytobiorca jest wzywany do stawiennictwa osobistego lub za pośrednictwem pełnomocnika w posiedzeniu pojednawczym. Zwykle kończy się ono po kilku minutach zapisem w protokole, że do ugody nie doszło.
Pomimo, że cel działania banku, jak i efekt takiego spotkania jest jasny, ważna jest obecność wezwanej strony (kredytobiorcy lub jego pełnomocnika), aby uniknąć konieczności pokrycia kosztów postępowania pojednawczego tj. opłaty od wniosku oraz kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika banku.
Zobacz: Jak wybrać dobrą Kancelarię od Kredytów we Frankach – Oferta Kancelarii dla Frankowiczów
Strona może zgłosić wniosek do sądu o odrzucenie wniosku banku, argumentując że ma on charakter pozorny. Sąd powinien zbadać czy celem banku była rzeczywista chęć zawarcia ugody, czy tylko przerwanie biegu przedawnienia.
Odrzucenie przez sąd wniosku o zawezwanie do próby ugodowej skutkuje brakiem przerwania terminu biegu przedawnienia roszczeń banku. Warto więc wystąpić z takim wnioskiem do sądu i próbować dowieść, że intencje banku były inne niż zawarcie ugody.
Getin Bank jest liderem pod względem ilości wysyłanych zawezwań do próby ugodowej
Getin Bank znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, gdyż topnieją z każdym kwartałem fundusze własne – obecnie wynoszą ok. 2 mld zł. Bank posiada stosunkowo duży portfel kredytów frankowych wart około 9 mld zł, z którym wiąże się ogromne ryzyko prawne. Getin Bank przegrywa w sądach niemal wszystkie sprawy. Według statystyk za rok 2021, w I instancji bank poniósł porażkę aż 336 razy na 341 prowadzonych spraw. Oznacza to, że około 98% postępowań przeciwko Getin Bank zakończyło się wygraną kredytobiorców.
W ubiegłym roku zapadło także 57 prawomocnych wyroków w sprawach kredytów Getin Banku, z czego bank prawomocnie przegrał aż 56 razy, a wygrał tylko 1 sprawę. Daje to skuteczność Frankowiczów na poziomie 98% w odniesieniu do wyroków prawomocnych. Nie dziwi zatem, że bank próbuje ratować tonący statek zabezpieczając jak może roszczenia z tytułu nieważnych umów kredytowych i składając wnioski o zawezwanie do próby ugodowej.
Oto dwa przykłady przegranych spraw przez Getin Bank. Oba postępowania prowadziła Kancelaria Adwokacka Paweł Borowski.
Ekspresowa prawomocna wygrana z Getin Bank w 1,5 roku w Jeleniej Górze
W dniu 11 stycznia 2022 roku Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze oddalił apelację banku od korzystnego dla kredytobiorców wyroku unieważniającego umowę kredytową, który wydał Sąd Rejonowy w Lubaniu w dniu 9 września 2021 r. do sprawy o sygn. akt I C 473/20. Sąd II instancji, przed którym sprawa toczyła się pod sygn. akt II Ca 740/20 w pełni podzielił stanowisko sądu I instancji.
Sąd zgodził się co do wadliwości umowy kredytowej, a także braku transparentności. Według sądu, kursy przeliczeniowe były ustalane arbitralnie przez bank, a treść umowy nie podlegała żadnym negocjacjom. W wyniku wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze, umowa kredytowa Getin Bank stała się prawomocnie nieważna, a kredytobiorcy zyskali na wyroku około 80 tys. zł.
Prawomocna wygrana z Getin Bank w Warszawie w 2 lata
Sprawę kredytobiorców Getin Banku o sygn. akt I ACa 583/21 prowadziła również Kancelaria Adwokacka Paweł Borowski. Postępowanie toczyło się przed sądami warszawskimi łącznie 2 lata i zakończyło się wyrokiem wydanym przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w dniu 25 listopada 2021 r. Sąd II instancji oddalił apelację banku od korzystnego dla kredytobiorców wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2021 r. do sprawy o sygn. akt I C 1290/19, w którym ustalił on nieważność umowy kredytowej.
Sąd Apelacyjny w Warszawie po zaledwie 4 miesiącach zakończył postępowanie apelacyjne, tym samym umowa kredytowała stała się prawomocnie nieważna. Sąd nie miał wątpliwości co do abuzywnego charakteru klauzul przeliczeniowych, które określały główne świadczenia stron. Po wyeliminowaniu wadliwych postanowień, umowa nie mogła być dalej kontynuowana, dlatego została prawomocnie uznana za nieważną.
