Dziś, 28 września 2023 roku decyzją rządzących oficjalnie przywrócone zostają jednoosobowe składy sędziowskie w sądach drugiej instancji. To znakomita wiadomość dla frankowiczów, którzy dzięki tej zmianie będą mogli jeszcze szybciej uzyskiwać prawomocne wyroki w swoich sprawach przeciwko bankom. Trzyosobowe składy w sprawach o charakterze majątkowym nie zostaną całkowicie wyeliminowane z sądów apelacyjnych, ale będą obowiązywać w określonych przypadkach. Czy ta nowelizacja ma szansę pomóc w rozładowaniu kolejek w sądach?
- Po pięciu miesiącach niepewności prawnej związanej z jednoosobowymi składami sędziowskimi w sądach drugoinstancyjnych sytuacja w końcu zostaje uporządkowana: w życie wchodzi ustawa wprowadzająca takie rozwiązanie już na stałe
- Jednoosobowe składy sędziowskie wprowadzone zostały tymczasowo na czas covid19, jednak orzekały również po tym, gdy stan epidemii wygasł
- Dla frankowiczów jednoosobowy skład sędziowski w apelacji oznacza prawdopodobieństwo szybszego rozpatrywania spraw sądowych i składanych wniosków
- Trzyosobowe składy sędziowskie wciąż będą orzekać, jednak w sprawach o szczególnie wysokiej wartości przedmiotu sporu lub w tych o precedensowym charakterze.
Koniec zamieszania wywołanego uchwałą SN. Jednoosobowe składy sędziowskie wracają na stałe
Jeśli z epidemii covid19 wynikło coś dobrego, było to wprowadzenie jednoosobowych składów sędziowskich rozpatrujących sprawy cywilne w drugiej instancji. Rozwiązanie to wprowadzono tymczasowo i naprędce, by usprawnić pracę sądów w stanie epidemicznym. Miało ono swoich zwolenników i przeciwników. Ci pierwsi zachwalali większą wydajność sądów, drudzy zaś wskazywali na ograniczenie w ten sposób prawa do sprawiedliwego procesu.
Ten drugi tok myślenia przyjął Sąd Najwyższy, wydając uchwałę, która wywołała sporo zamieszania w sądach. 28 kwietnia 2023 roku siedmiu sędziów Izby Pracy Sądu Najwyższego zakwestionowało jednoosobowe składy sędziowskie, funkcjonujące mimo zakończenia stanu epidemii. W sądach zapanował popłoch: z dnia na dzień uzupełniano składy do trójkowych, by zapobiec kwestionowaniu wydawanych wyroków.
Rządzący skupili się jednak na zaletach składów jednoosobowych i w lipcu wprowadzili ustawę nowelizującą procedury cywilne. Nowe przepisy weszły w życie dziś, 28 września 2023 roku. Zgodnie z nowelizacją składy jednoosobowe w sądach odwoławczych dla spraw cywilnych zostają przywrócone na stałe.
Składy trójkowe nie odejdą jednak całkiem do lamusa. Wciąż będą orzekać w pewnych określonych przypadkach, tj. wówczas gdy przedmiot sporu w sprawie będzie wart powyżej 1 mln zł, a także wtedy, gdy sprawa będzie szczególnie zawiła lub cechować ją będzie precedensowy charakter. O potrzebie zaangażowania do sprawy, ze względu na jej zawiłość czy precedensowy charakter, składu trójkowego decydować będzie prezes sądu.
Zgodnie z treścią przepisu przejściowego, jeśli do sprawy wyznaczono już skład trzyosobowy, dalszym jej prowadzeniem zajmie się tylko jeden z przyporządkowanych do niej sędziów. Dokonane już przez sąd czynności w sprawie pozostaną oczywiście w mocy.
Zdaniem ekspertów w sytuacji, gdy prezes sądu wyznaczył skład trójkowy w związku z zawiłością lub precedensowym charakterem sprawy, bazując na art. 47 § 4 kodeksu postępowania cywilnego, sprawa powinna być nadal rozpatrywana w niezmienionym składzie – przesłanki ustawowe pozostały bowiem w tym wypadku niezmienne.
Nowelizacja kpc w omawianym zakresie jest korzystna dla kredytobiorców frankowych, którzy nie będą musieli już przejmować się potencjalną możliwością kwestionowania wyroków wydanych przez skład jednoosobowy.
Zmiana w kodeksie to jednak coś znacznie więcej: to szansa na przyśpieszenie postępowań – sędziowie pomocniczy, którzy do tej pory orzekali w składach trzyosobowych, zostaną oddelegowani do innych postępowań, czego bardzo potrzebują wydziały cywilne, masowo zajmujące się dzisiaj pozwami o franki.
Przeciętny czas potrzebny na rozpatrzenie sprawy frankowej przez sąd II instancji to kilkanaście miesięcy. Coraz częściej jednak zdarzają się sprawy, w których sądy wydają wyroki szybciej niż w rok, co jest dla frankowiczów bardzo pomyślną informacją. Po nowelizacji kpc i wejściu w życie nowych przepisów standardem mogą stać się ekspresowe wyroki, takie jak te zaprezentowane w przykładach poniżej.
mBank przegrywa w sądzie w Gdańsku, a kredytobiorcy zyskują 314 tys. zł
20 miesięcy trwało łącznie postępowanie przeciwko mBankowi S.A., dotyczące stwierdzenia nieważności umowy kredytu hipotecznego Multiplan, którą kredytobiorcy (powodowie w sprawie) zawarli w 2008 roku. Wpierw sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w Toruniu, który wydał wyrok 27 kwietnia 2022 roku, stwierdzając nieważność umowy i zasądzając od banku na rzecz jego klientów 244 594,69 zł wraz z odsetkami za zwłokę, obciążył też pozwany podmiot kosztami postępowania. Sprawa przed sądem pierwszej instancji toczyła się pod sygnaturą I C 1632/21.
Bank odwołał się od tego negatywnego dla niego wyroku, jednak 21 lutego 2023 roku Sąd Apelacyjny w Gdańsku w całości odrzucił tę apelację. Wyrok jest więc prawomocny. Sprawa przeszła przez sąd II instancji w zaledwie kilka miesięcy, co jest znakomitym wynikiem.
Umowa mBanku została uznana za nieważną m.in. dlatego że bank nie był w stanie udowodnić dopełnienia wobec klientów obowiązku informacyjnego, ciążącego na nim w związku z ryzykami kredytu wyrażonego w obcej walucie. Ciężar dowodowy w tym obszarze spoczywał na pozwanym kredytodawcy – tj. musiał on przekonać sąd, że nie zaoferował konsumentom nieuczciwej umowy.
To się mu jednak nie udało. Co więcej, mBank nie zdołał udowodnić również tego, że kredytobiorcy mieli możliwość indywidualnej negocjacji zapisów umownych, w tym klauzul odnoszących się do indeksacji kredytu. Zysk klientów mBanku z zakwestionowania umowy to 314 tys. zł. Sprawę prowadził adwokat Paweł Borowski.
Santander Consumer Bank przegrywa we Wrocławiu i musi oddać kredytobiorcom 141 192,57 zł oraz 4 239,66 CHF
Tylko 24 miesiące walczyli kredytobiorcy z Santander Consumer Bankiem o prawomocne unieważnienie kredytu waloryzowanego kursem franka. Sprawa toczyła się przed sądem we Wrocławiu, wpierw Okręgowym, który wydał wyrok 30 grudnia 2022 roku, (I C 1353/21) później Apelacyjnym, który orzekł o nieważności umowy 5 lipca 2023 roku (I ACa 947/23). Obie instancje sądownicze były zgodne co do tego, że kwestionowana przez kredytobiorców umowa jest nieważna. Sąd Okręgowy zasądził od banku na rzecz klientów kwoty 141 192,57 zł oraz 4 239,66 CHF. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zmienił zaskarżony przez pozwanego wyrok jedynie w ten sposób, że uznał podniesiony w toku apelacji zarzut zatrzymania. Powoduje to, że rozliczenia stron będą oparte o schemat zbliżony do teorii salda.
Sprawa od początku miała błyskawiczne tempo. Pozew zarejestrowany został w sądzie I instancji 6 września 2021 roku. Rozprawa odbyła się 22 września 2022 roku, wyrok zapadł 3 miesiące później. Datą rejestracji sprawy w Sądzie Apelacyjnym jest 31 marca 2023 roku. Kredytobiorcy czekali więc na rozpatrzenie swojej apelacji… nieco ponad trzy miesiące. Wyrok jest już prawomocny.
Sprawę kredytobiorców prowadziła Kancelaria Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.
Subskrybuj nas także na Facebooku oraz Twitter i ZAWSZE otrzymuj jako pierwszy najważniejsze informacje!
