Kilka dni temu Sejm uchwalił długo zapowiadaną nowelizację kodeksu postępowania cywilnego, ważną z punktu widzenia kredytobiorców frankowych. Frankowicze, jak i inni uczestnicy spraw cywilnych, mogą liczyć na takie udogodnienie jak zdalne rozprawy (wprowadzone już na stałe, a nie jako rozwiązanie tymczasowe), rozpatrywanie spraw apelacyjnych w składach jednoosobowych, a także doręczenia przez portal sądowy. Która z tych zmian będzie dla kredytobiorców najważniejsza i czy teraz będzie jeszcze łatwiej o szybkie prawomocne unieważnienie umowy frankowej?
- W piątek wieczorem Sejm uchwalił nowelizację kpc. Obecnie ustawa czeka w kolejce do Senatu. Nowela wprowadza trzy ważne modyfikacje postępowań cywilnych
- Już wkrótce adwokaci, radcowie prawni, ale także rzecznicy patentowi i biegli sądowi będą mieć obowiązek posiadania konta w portalu informacyjnym sądu
- Po nowelizacji sprawy cywilne, za wyjątkiem tych o znacznej wartości przedmiotu sporu, będą rozpoznawane w apelacji przez jednoosobowy skład sędziowski
- Jednoosobowe składy w sądach II instancji wzbudzają kontrowersje wśród ekspertów. Czy to dobra zmiana dla kredytobiorców frankowych, a może wręcz przeciwnie?
Kolejna nowelizacja kpc ułatwi frankowiczom dochodzenie roszczeń?
W piątkowy wieczór 7 lipca 2023 roku Sejm uchwalił ustawę o zmianie kpc, która teraz musi przejść przez Senat i – gdy to już nastąpi – wpłynie na losy tysięcy przyszłych postępowań o franki. Co znajdziemy we wspomnianej noweli? Przede wszystkim pojawia się w niej kwestia rozpraw zdalnych, wprowadzonych niejako „na szybko” w 2020 roku ustawą „covidową”.
Gdyby nie interwencja w postaci lipcowej ustawy, rozprawy online odeszłyby do lamusa w rok po odwołaniu stanu epidemicznego, a zatem już 1 lipca 2024 roku. Tak się jednak nie stanie, ponieważ zgodnie z treścią ustawy posiedzenia jawne prowadzone na odległość w dalszym ciągu będą mogły być zarządzane decyzją przewodniczącego składu sędziowskiego, przy założeniu oczywiście, że rozprawa online nie będzie kolidować z charakterem prowadzonych czynności, a także prawami stron procesu i nie wpłynie negatywnie na sam tok postępowania.
Ta zmiana będzie korzystna dla frankowiczów, którzy są jednymi z głównych beneficjentów wprowadzenia rozpraw zdalnych w czasach covid19. To dzięki temu rozwiązaniu frankowicze mogą uczestniczyć w sprawie na odległość i składać zeznania przez Internet, a czasem nawet przekazywać je do sądu w formie papierowej, co pozwala na oszczędzenie stresu związanego z wystąpieniem publicznym.
To również oszczędność czasu: kredytobiorca nie musi organizować sobie całego dnia pod wizytę w sądzie, a jedynie uczestniczy w samej rozprawie, bez konieczności dojazdów, z dowolnego miejsca, w którym ma dostęp do Internetu.
Obowiązek rejestracji w portalu informacyjnym – nie tylko dla adwokatów
Kolejną nowością wprowadzaną przez ustawę o zmianie kpc będzie obowiązek rejestracyjny w sądowym portalu informacyjnym, który obejmie adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych oraz biegłych sądowych. Ów przepis zacznie obowiązywać już w 14 dni od publikacji noweli w Dzienniku Ustaw.
Na chwilę obecną przedstawiciele wspomnianych zawodów nie mają obowiązku posiadać konta w portalu informacyjnym, co komplikuje komunikację w sprawach cywilnych. Po nowelizacji ma się to zmienić. Posiadanie konta w portalu informacyjnym sądu umożliwi przeglądanie akt sprawy oraz udostępnianie odpisów lub kopii z tychże. Co warte odnotowania, ustawa o zmianach w kpc na stałe wprowadzi tzw. e-doręczenia do pracy krajowych sądów.
Sprawy w apelacji będą rozpatrywane w jednoosobowych składach… z drobnymi wyjątkami
Najbardziej kontrowersyjną zmianą wprowadzaną przez lipcową nowelizację kpc będzie ta dotycząca pracy sądów drugoinstancyjnych. Modyfikacja została dodana do projektu na skutek uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia br., z której wynika, że rozpoznawanie spraw apelacyjnych w składach jednoosobowych (na podstawie przepisów z czasu epidemii) jest sprzeczne z Konstytucją RP. Na odpowiedź rządzących nie trzeba było długo czekać.
Dodali oni poprawkę do ustawy, która pozwala na rozpoznawanie spraw apelacyjnych w składach jednoosobowych, za wyjątkiem spraw o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu jest wyższa niż 1 mln zł. W takich przypadkach apelacja będzie już rozpatrywana przez trzyosobowe składy sędziowskie.
Od tej reguły mogą się jednak zdarzać wyjątki: prezes sądu będzie bowiem mógł zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzyosobowym nawet wtedy, gdy wartość przedmiotu sporu będzie niższa niż 1 mln zł, ale – z uwagi na swój zawiły lub precedensowy charakter – będzie wymagała pochylenia się nad nią w szerszej obsadzie.
Przyznanie tego rodzaju kompetencji prezesowi sądu może nieco uspokoić ekspertów, którzy skrytykowali uzależnienie sposobu rozpoznawania spraw apelacyjnych od kryterium finansowego, wskazując, że te o mniejszej wartości sporu też bywają zawiłe, a wyroki zapadające w nich mogą mieć dla stron fundamentalne znaczenie.
Czy ta zmiana będzie miała istotny wpływ na sytuację frankowiczów? W świetle czerwcowych wyroków TSUE nie powinna ona wprowadzić rewolucji w prowadzeniu postępowań apelacyjnych o kredyty pseudowalutowe. Kredytobiorcy powinni nastawić się na to, że w najbliższych miesiącach sędziowie będą dostosowywać się do ustaleń Trybunału, tak w kwestii sposobu liczenia korzyści odsetkowych, jak i przyznawania zabezpieczenia roszczeń. Zmiany w kpc w ogólnym ujęciu są dla frankowiczów korzystne, ale raczej nie przyniosą wielkiej rewolucji w pracy sądów.
Subskrybuj nas także na Facebooku oraz Twitter i ZAWSZE otrzymuj jako pierwszy najważniejsze informacje!
Prawo sprzyja frankowiczom: rośnie liczba ekspresowych unieważnień umów
Choć korzystne zmiany w kpc mogą i powinny cieszyć frankowiczów, to trzeba uczciwie podkreślić, że od dawna nie mają oni problemu z udowodnieniem swoich racji w sądzie. Z danych za I kwartał 2023 roku wynika, że kredytobiorcy frankowi wygrywają prawomocnie aż 99,1 procent spraw przeciwko bankom. Przykłady spraw zakończonych prawomocnym sukcesem po stronie konsumenta prezentujemy poniżej.
Prawomocna wygrana frankowiczów przeciwko Santanderowi w 26 miesięcy
Wpierw w Jeleniej Górze (SO), a następnie we Wrocławiu (SA) toczyła się sprawa kredytobiorców, którzy pozwali Santander Bank o kredyt Ekstralokum, zaciągnięty w 2007 roku. Prawomocny wyrok w sprawie I ACa 1953/22 zapadł 19 kwietnia 2023 roku. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację Santandera od wyroku sądu I instancji, wydanego 15 lipca 2022 roku. Całe postępowanie trwało 26 miesięcy i zakończyło się stwierdzeniem nieważności spornej umowy kredytowej, a także obciążeniem banku kosztami postępowania sądowego.
W trakcie postępowania sąd miał okazję przekonać się, że umowa została zawarta na wzorcu umownym, na którego kształt konsumenci nie mieli żadnego wpływu. Dodatkowo sposób skonstruowania umowy był taki, że powodowie nie mieli właściwie szans zrozumieć konsekwencji idących za zaciągnięciem tego zobowiązania, a zatem nie zdawali sobie sprawy z ryzyka, w tym tego wynikającego z klauzul przeliczeniowych. Ponadto symulacja, którą bank przedstawił konsumentom, nie odzwierciedlała realnego ryzyka zmian kursowych, mogących zajść w okresie obowiązywania umowy. Na unieważnieniu umowy kredytowej klienci Santandera zyskali łącznie 137 tys. zł. Sprawę prowadził adwokat Paweł Borowski.
Kredyt frankowy Millennium Banku upada w sądzie w 27 miesięcy
Frankowicze z Lublina, którzy chcą pozwać swój bank, nie muszą obawiać się o tempo orzecznicze w swoich okolicach. Jednym z licznych dowodów na to jest sprawa o sygnaturze I ACa 440/22, zakończona prawomocnym wyrokiem stwierdzającym nieważność spornej umowy, i to już w 27 miesięcy od zainicjowania postępowania. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie zapadł 15 lutego 2023 roku, natomiast wyrok w I instancji wydano 21 marca 2022 roku.
W toku postępowania sąd zidentyfikował w umowie kredytowej kwestionowanej przez powodów klauzule abuzywne, które w sposób rażący naruszały interesy konsumentów i uznał je za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Co ważne, sąd stwierdził ponadto, że sposób skonstruowania umowy kredytowej uniemożliwiał właściwie klientom obliczenie wysokości powstałego zobowiązania, w tym samej raty kapitałowo-odsetkowej. Wg sądu pozwany Millennium Bank nie wywiązał się z obowiązku informacyjnego ciążącego na nim wobec konsumenta – klienci nie zostali należycie zaznajomieni z ryzykiem kredytu waloryzowanego kursem waluty obcej. Sprawę klientów Millennium Banku prowadzili adw. Jacek Sosnowski – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.
