Od października część banków posiadających portfele kredytów walutowych uruchomiło akcję ugód dla Frankowiczów. Dotyczy to głównie banków PKO BP oraz ING Bank, które bazują na propozycji przekształcenia kredytów frankowych w złotowe zaproponowanej w grudniu ubiegłego roku przez Szefa KNF. Również Bank Millennium proponuje od kilku miesięcy wybranym klientom ugody na własnych warunkach – powszechnie określanych jako skrajnie niekorzystne. Kolejne banki deklarują, że prowadzą pilotaż ugód i rozważają możliwość oferowania kredytobiorcom frankowym ugód według kryteriów własnych lub w oparciu o propozycję Przewodniczącego KNF.
Banki oficjalnie komunikują, że ugody mają wyeliminować ryzyko walutowe, jednak nie informują kredytobiorców w sposób należyty o realnym ryzyku wzrostu stóp procentowych po konwersji.
Trzeba pamiętać, że ugoda jest formą umowy zawieranej z konsumentem, który powinien być w sposób wystarczający i zrozumiały uświadomiony o zagrożeniach wiążących się z jej podpisaniem. Bank powinien przedstawić kredytobiorcy symulację, jak będzie kształtować się wysokość raty przy różnych poziomach WIBOR, który zastąpi dotychczasowy wskaźnik LIBOR.
Kredytobiorcy donoszą, że banki nie akcentują mocno w propozycjach ugodowych jak bardzo realne jest zagrożenie wynikające ze wzrostu WIBOR.
Poniżej zamieszczamy wyliczenia wysokości rat kredytowych przy różnych poziomach WIBOR dla kredytów w różnej wysokości.
Ugody zamienią ujemny LIBOR na drożejący WIBOR
Oprocentowanie kredytów frankowych oparte było na formule LIBOR plus marża. Proponowane przez banki ugody zmierzają do wyeliminowania z umowy franka szwajcarskiego, ale także zastąpienia kształtującego się od dawna na ujemnym poziomie wskaźnika LIBOR wysokim i stale drożejącym WIBOR-em.
WIBOR czyli Warsaw Interbank Offered Rate to stawka referencyjna oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym, wyliczana jako średnia arytmetyczna oprocentowania podawanego przez największe banki w Polsce. Na wysokość WIBOR bezpośredni wpływ ma stopa referencyjna Narodowego Banku Polskiego.
W październiku i listopadzie miały miejsce pierwsze od dłuższego czasu podwyżki stóp procentowych w Polsce, wywołane galopującą inflacją. W dniu 6 października Rada Polityki Pieniężnej podwyższyła stopę referencyjną banku centralnego o 0,4%, z poziomu 0,1% do 0,5%. Kolejna podwyżka miała miejsce w dniu 3 listopada i wywindowała wysokość stopy referencyjnej aż o 0,75% do poziomu 1,25%.
Podwyżki stóp procentowych przez RPP błyskawicznie przełożyły się na wysokość wskaźnika WIBOR, stanowiącego podstawę oprocentowania kredytów złotowych. Przed październikową podwyżką stóp wskaźnik WIBOR 3M wynosił 0,25%. Natomiast, po wprowadzeniu w życie decyzji RPP, jego poziom wzrósł do 0,63% w dniu 7 października.
Po kolejnej podwyżce stóp, jaka miała miejsce w listopadzie, WIBOR urósł do 1,26% w dniu 4 listopada i od tego czasu stale wzrasta. Aktualna na dzień 1 grudnia 2021 r. wysokość stawki WIBOR 3M wynosi 2,06%, tymczasem na 8 grudnia zaplanowane zostało kolejne posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej, która może zadecydować o następnych podwyżkach stóp.
WIBOR może osiągać nieograniczone poziomy
Frankowicze rozważający podpisanie z bankiem ugody powinni mieć świadomość, że zamiast ryzyka walutowego przejmą na siebie realne ryzyko wzrostu stóp procentowych, które odbije się na wysokości rat. Wahania wskaźnika WIBOR 3M, proponowanego przez banki jako podstawa oprocentowania kredytu po konwersji, są niczym nieograniczone.
Ostatnie podwyżki stóp pokazują dobitnie, w jak szybkim tempie WIBOR może piąć się w górę. Również historyczne poziomy tego wskaźnika obrazują, jakie pułapy są możliwe do osiągnięcia. Poniżej wysokość WIBOR 3M na przestrzeni kilku lat:
- grudzień 2003 – 5,86%
- grudzień 2004 – 6,76%
- grudzień 2005 – 4,65%
- grudzień 2006 – 4,20%
- grudzień 2007 – 5,56%
- grudzień 2008 – 6,55%
- styczeń 2001 – 18,86%
Analitycy rynkowi nie mają wątpliwości, że era rekordowo niskich stóp procentowych w Polsce zakończyła się. Czeka nas seria kolejnych podwyżek, a ich skala może być znaczna. Inflacja osiągnęła w listopadzie dawno nie notowany poziom 7,7%, a drogą do jej wyhamowania jest m.in. podwyżka stóp procentowych.
Warto zauważyć, że w roku 2008 inflacja była znacznie niższa (wynosiła 4,2%), a stopa referencyjna banku centralnego wynosiła blisko 7%. Jest zatem wysoce prawdopodobne, że przy obecnym poziomie inflacji stopy procentowe mogą wrócić do poziomów notowanych przed laty. Jak to wpłynie na wysokość rat kredytowych – poniżej symulacja.
O ile wzrosną raty kredytu przekształconego na złotowy przy różnych poziomach WIBOR?
W związku z tym, że banki nie przygotowały na potrzeby ugód symulacji pokazujących jak będą kształtowały się raty kredytów przekształconych na złotowe przy różnych poziomach WIBOR, poniżej prezentujemy wyliczenia dla kredytów zaciągniętych na 25 lat, przy stałej marży wynoszącej 2%.
Dla stosunkowo niewielkiego kredytu o wartości 100.000 zł, rata przy poziomie WIBOR 0,2% wynosiła 436 zł. Aktualnie, przy wartości WIBOR na poziomie 2%, kredytobiorca musi zapłacić miesięcznie o blisko 100 zł więcej, tj. 528 zł. Jeżeli dojdzie do kolejnej podwyżki stóp o punkt procentowy i WIBOR osiągnie 3%, rata wzrośnie do poziomu 585 złotych. Natomiast, zakładając że WIBOR powróci do historycznych rekordowych poziomów i sięgnie 6%, co jest całkiem realne, kredytobiorca będzie musiał zapłacić bankowi miesięcznie aż 336 złotych więcej tj. 772 zł.
Przeczytaj: Unieważnienie kredytu we frankach – czy każdy kredyt można unieważnić?
Różnice w wysokości raty kredytowej będą jeszcze bardziej dotkliwe dla osób spłacających wyższe kredyty. Dla kredytu w wysokości 200.000 zł rata miesięczna na skutek dotychczasowych podwyżek stóp już wzrosła z 867 zł do 1056 zł. Zakładając kolejną podwyżkę WIBOR do 3%, rata wyniesie już 1169 zł, a przy WIBOR-ze w wysokości 6% będzie to kwota 1543 zł, a więc blisko dwa razy wyższa niż przy poziomie 0,2%.
Biorąc pod uwagę kredyt w wysokości 300.000 zł, raty miesięczne będą wyglądały następująco:
- WIBOR 0,2% – rata 1301 zł
- WIBOR 2% – rata 1583 zł
- WIBOR 3% – rata 1754 zł
- WIBOR 4% – rata 1933 zł
- WIBOR 5% – rata 2120 zł
- WIBOR 6% – rata 2315 zł
I kolejna symulacja wysokości rat dla kredytu w wysokości 400.000 zł:
- WIBOR 0,2% – rata 1734 zł
- WIBOR 2% – rata 2111 zł
- WIBOR 3% – rata 2338 zł
- WIBOR 4% – rata 2577 zł
- WIBOR 5% – rata 2827 zł
- WIBOR 6% – rata 3087 zł
Dla kredytu w wysokości 500.000 zł raty będą wyglądały następująco:
- WIBOR 0,2% – rata 2168 zł
- WIBOR 2% – rata 2639 zł
- WIBOR 3% – rata 2923 zł
- WIBOR 4% – rata 3222 zł
- WIBOR 5% – rata 3534 zł
- WIBOR 6% – rata 3534 zł
Raty kredytu w wysokości 600.000 zł będą wynosiły:
-
- WIBOR 0,2% – rata 2602 zł
- WIBOR 2% – rata 3167 zł
- WIBOR 3% – rata 3507 zł
- WIBOR 4% – rata 3866 zł
- WIBOR 5% – rata 4241 zł
- WIBOR 6% – rata 4631 zł
*symulacje przedstawione w artykule prezentują przybliżone kwoty
