Końcówka roku sprzyja refleksjom nad tym czego nie udało się zrobić i co można jeszcze ewentualnie wykonać. Zapewne wielu Frankowiczów zastanawia się, czy warto rozpocząć z bankiem rozmowy dotyczące ugody, czy lepiej jednak skierować pozew do sądu. Prawie wszyscy kredytobiorcy mają możliwość wyboru pomiędzy ugodą a ścieżką sądową, bo banki frankowe coraz częściej wychodzą z propozycjami polubownego załatwienia sporu. Formuła ugód różni się w poszczególnych bankach, ale to co je łączy to przeliczenie kredytu frankowego na złotówki, większe lub mniejsze umorzenie części wykreowanego przez bank salda zadłużenia oraz przejście na wyższe oprocentowanie typowe dla kredytów w PLN. Każdorazowo warunkiem zawarcia porozumienia jest zrzeczenie się przez kredytobiorcę praw do powoływania się na abuzywny charakter umowy kredytowej i kwestionowania jej ważności. Wszystkie banki oferują ugody wyłącznie posiadaczom kredytów czynnych i kompletnie nie biorą pod uwagę Frankowiczów, którzy już spłacili kredyty we frankach (choć oni też mogą skutecznie dochodzić swoich spraw przed sądem). Przyjrzyjmy się jakie warunki ugód proponują Frankowiczom w końcówce roku 2023 poszczególne banki.
- Dwa lata temu ugody Frankowiczom oferowały tylko banki PKO BP i ING Bank. Teraz propozycje polubownego załatwienia sporu kierują do kredytobiorców wszystkie banki frankowe.
- W bankach PKO BP, ING Bank, BOŚ Bank, mBank, PEKAO programy ugód obejmują wszystkich posiadaczy czynnych kredytów w CHF. Reszta banków kieruje indywidualne propozycje do wytypowanych osób, głównie do kredytobiorców pozostających już w sporze sądowym lub takich, którzy znacząco nadpłacili kapitał kredytu.
- O opłacalności ugody decyduje wiele czynników, w tym data zaciągnięcia kredytu, obowiązujący wówczas kurs waluty, oprocentowanie kredytu i jego wysokość. Zatem decyzja o podpisaniu porozumienia z bankiem powinna być poprzedzona konsultacją z prawnikiem, który podpowie czy warto iść na ugodę, czy nie lepszym wyjściem byłoby zakwestionowanie umowy w sądzie.
- Wsparcie prawnika przydaje się także na etapie negocjowania warunków ugody, zwłaszcza że same treści ugód są napisane żargonem bankowym i mogą zawierać niekorzystne zapisy.
Warunki ugód w poszczególnych bankach na koniec 2023 roku
Rok 2023 był dla Frankowiczów bardzo ważny, bo w czerwcu zapadły dwa kluczowe wyroki TSUE dotyczące wynagrodzenia za korzystanie z kapitału (sprawa C-520/21) oraz zabezpieczenia roszczeń w postaci wstrzymania spłaty rat (sprawa C-287/22).
Dla sektora bankowego dużym ciosem był zwłaszcza pierwszy wyrok, bo jasne stało się że banki nie mogą domagać się z tytułu nieważnej umowy frankowej niczego więcej ponad zwrot kapitału kredytu. Wyrok ten skłonił większą liczbę kredytobiorców do wejścia na ścieżkę sądową i tym samym zmusił część banków do uelastycznienia dotychczasowych warunków ugód, a resztę do wyjścia z propozycjami dla Frankowiczów. Mylili się jednak ci co zakładali, że po niekorzystnym dla banków rozstrzygnięciu TSUE banki będą oferować ugody, których skutki będą zbliżone do korzyści z unieważnienia umowy w sądzie. Żadna z ofert ugodowych banków nie niesie takich korzyści jak wygrana w sądzie.
Prezentujemy poniżej jakie oferty ugodowe mają na koniec 2023 roku poszczególne banki.
Ugody za kredyty we frankach PKO BP
PKO BP jako pierwszy ze wszystkich banków uruchomił powszechny program ugód dla Frankowiczów z początkiem października 2021 roku. W pierwszej fazie bank proponował ugody według wariantu Szefa KNF, polegające na przeliczeniu zadłużenia na złotówki tak jakby kredyt od początku był zawarty w PLN i oprocentowany według formuły WIBOR plus historyczna marża hipotecznych kredytów złotowych z okresu kiedy ugoda była zawierana. W tej opcji bank zestawia sumę rat hipotetycznego kredytu złotowego z tym co kredytobiorca spłacił faktycznie w ramach harmonogramu frankowego i wylicza nadpłatę lub niedopłatę.
Po kilkunastu latach spłat jest to zazwyczaj nadpłata, która podlega umorzeniu. Reszta zadłużenia jest rozkładana na raty oprocentowane na bazie WIBOR-u. Wskaźnik ten jest aktualnie o około 4 proc. wyższy niż wskaźnik SARON wyznaczający poziom oprocentowania kredytów we franku, więc raty po konwersji na złote mogą być wyższe.
Od pewnego czasu PKO BP oferuje też przejście na kredyt złotowy z oprocentowaniem okresowo stałym przez 5 lat. Ugody frankowe w banku PKO BP są poprzedzone mediacjami za pośrednictwem Sądu Polubownego przy KNF.
Ugody za kredyty we frankach ING Bank i BOŚ Bank
ING Bank wkrótce poszedł śladem banku PKO BP, a następnym był BOŚ Bank. Zarówno ING Bank jak i BOŚ Bank zdecydowały się na wariant ugód według pomysłu Szefa KNF tj. przewalutowanie kredytu na złotówki tak jakby od początku był zaciągnięty w PLN i oprocentowany stopą zmienną według formuły WIBOR plus marża. Ugody poprzedzają mediacje za pośrednictwem Sądu Polubownego przy KNF.
Ugody za kredyty we frankach Bank Millennium
Bank Millennium już w 2020 roku zaczął oferować wybranym kredytobiorcom frankowym ugody polegające na przejściu na kredyt złotowy. Bank nie wdrożył wersji ugód proponowanej przez Szefa KNF ale oparł propozycje na własnym autorskim pomyśle. Kredytobiorcy otrzymują od Banku Millennium propozycje przeliczenia pozostałego do spłaty zadłużenia po niższym niż rynkowy kursie, co prowadzi do częściowego zmniejszenia salda zadłużenia, a reszta długu jest oprocentowana na bazie formuły WIBOR plus marża. Części kredytobiorców bank proponuje też przewalutowanie całego kredytu z mocą wsteczną na PLN i ustalenie pozostałej kwoty do spłaty w złotówkach oraz wprowadzenie stałego okresowo przez 5 lat oprocentowania (np. 6,35%) lub zmiennej stopy procentowej. Bank ostatnio zadeklarował, że jest otwarty na indywidualne negocjowanie porozumień z Frankowiczami. Wymienia takie opcje jak przewalutowanie kredytu na złotówki, przedterminowa częściowa lub całkowita spłata i inne formy „dobrowolnych” ugód.
Ugody za kredyty we frankach mBank
Wersja ugód mBanku kilkakrotnie ulegała zmianom. Pierwsze, bardzo niekorzystne propozycje dla około tysiąca kredytobiorców pojawiły się pod koniec 2021 (było to tzw. „spotkanie w połowie drogi” czyli podział kosztów przewalutowania kredytu po połowie pomiędzy bank i kredytobiorcę). Dopiero wiosną 2023 roku bank zaproponował ugody wszystkim posiadaczom aktywnych kredytów w CHF. Niekorzystne dla banków stanowisko TSUE w sprawie wynagrodzenia za korzystanie z kapitału skłoniło mBank do wyjścia z ugodami opartymi na wariancie Szefa KNF tj. przeliczenie kredytu tak jakby od początku był zawarty w PLN i oprocentowany według formuły WIBOR plus marża. Alternatywnie mBank proponuje przejście po konwersji długu na złote na „preferencyjne” oprocentowanie stałe przez 5 lat w wysokości 4,99%, ale RRSO takiego kredytu wynosi ponad 8%. Zdarzało się w przeszłości, że mBank oferował wytypowanym kredytobiorcom także tzw. opcję zerową, czyli umorzenie reszty wykreowanego zadłużenia, ale dotyczyło to osób, które znacząco nadpłaciły kapitał.
Ugody za kredyty we frankach PEKAO S.A.
Bank PEKAO S.A. dopiero na początku października 2023 roku uruchomił program ugód frankowych, które nazwał „Bezpieczna ugoda 2%”, nawiązując do rządowego programu kredytów mieszkaniowych z dopłatą państwa „Bezpieczny kredyt 2%”. Do końca 2024 roku wszyscy posiadacze kredytów denominowanych kursem CHF w banku PEKAO mają otrzymać propozycję ugody, której założeniem jest przejście na kredyt złotowy z oprocentowaniem stałym wynoszącym od dnia zawarcia umowy 2%. Bank przeliczy kredyt w ten sposób, że do kwoty kapitału kredytu w PLN doliczy za każdy rok spłat odsetki według stałej stopy proc. wynoszącej 2% w skali roku, a następnie sumę tę porówna z sumą spłat dokonanych w ramach harmonogramu frankowego. Jeżeli z wyliczeń wyjdzie nadpłata bank zwróci te pieniądze kredytobiorcy i wykreśli hipotekę. W przeciwnym przypadku zadłużenie jeszcze przez kolejnych 5 lat będzie mogło być spłacane na zasadach preferencyjnych tj. przy oprocentowaniu wynoszącym 2%. Po tym okresie kredyt będzie oprocentowany zgodnie z aktualną ofertą banku tj. według obowiązującego w tym momencie oprocentowania stałego lub zmiennego (WIBOR 6M plus marża).
Ugody za kredyty we frankach BNP Paribas
BNP Paribas oferuje od grudnia 2021 roku wytypowanym kredytobiorcom możliwość indywidualnych negocjacji warunków ugody. Na ogół propozycje te trafiają do osób już pozostających w sporze sądowym z bankiem lub takich, co do których istnieje duże ryzyko wejścia na ścieżkę sądową. Ugody polegają na konwersji zadłużenia na złotówki, tak jakby od początku kredyt był w PLN. W wyniku ugody można wynegocjować obniżkę salda zadłużenia.
Ugody za kredyty we frankach Santander Bank
Aktualnie Santander Bank oferuje Frankowiczom ugody zarówno według propozycji Szefa KNF (przejście na kredyt złotowy oprocentowany według formuły WIBOR plus marża), jak i według koncepcji autorskiej banku. Wcześniej bank kierował do kredytobiorców frankowych głównie oferty na warunkach indywidualnie negocjowanych. Polegały one na przeliczeniu zadłużenia według zaproponowanego przez bank kursu niższego niż rynkowy i obniżeniu pozostającego do spłaty salda zadłużenia.
Ugody za kredyty we frankach Bank BPH
Bank BPH bardzo późno zdecydował się na zaoferowanie Frankowiczom ugód – pierwsze oferty zaczął kierować z początkiem sierpnia 2023 roku. Bank kontaktuje się z wytypowanymi kredytobiorcami i proponuje im indywidualne warunki rozliczenia kredytu. Dotyczy to osób z nadpłaconym kapitałem kredytu, którym bank oferuje możliwość jednorazowej spłaty kwoty odpowiadającej od 40% do nawet 60% wartości zaciągniętego kredytu. Zwykle bank domaga się jeszcze spłaty kilkuset tysięcy złotych.
Ugody za kredyty we frankach Deutsche Bank
Deutsche Bank nie uruchomił powszechnego programu ugód, ale niedawno zaczął kierować indywidualne propozycje do wytypowanych osób. Dotyczy to w szczególności kredytobiorców, którzy złożyli już do sądu pozew przeciwko bankowi albo uzyskali sądowe zabezpieczenie w postaci wstrzymania spłaty rat lub korzystny wyrok w I instancji. Takim osobom Deutsche Bank oferuje minimalne zmniejszenie salda zadłużenia (około 10%) za cenę podpisania dokumentu o zrzeczeniu się praw i roszczeń z tytułu wadliwej umowy.
Czy ugoda z bankiem się opłaca?
Jak widać banki bardzo różnie podchodzą do tematu polubownego załatwienia sporu z Frankowiczami. Wśród ofert są te skrajnie niekorzystne (np. propozycje Deutsche Banku czy BPH), jak i te wydające się całkiem rozsądne np. ugody zaoferowane niedawno przez PEKAO S.A.
Każdorazowo o opłacalności ugody decyduje jednak wiele czynników zmiennych, dlatego warto poradzić się bardzo doświadczonej i wyspecjalizowanej jedynie w sprawach frankowych kancelarii adwokackiej lub adwokacko-radcowskiej, która podpowie czy jest sens rezygnować z roszczeń z tytułu wadliwej umowy frankowej za cenę większej lub mniejszej redukcji salda zadłużenia wykreowanego przez bank na skutek stosowania niedozwolonych postanowień. Kancelarie takie prowadzą analizy umów i ugód za darmo w ramach wstępnej analizy. Na rynku jest jednak bardzo wiele podmiotów chcących zarobić na Frankowiczach za wszelką cenę, dlatego należy wybrać nawet do analizy kancelarie z ugruntowaną pozycją na rynku czyli taką która ma na swoim koncie około 1000 korzystnych wyroków w sprawach Frankowiczów i prowadzi te sprawy co najmniej od 2018 roku.
Dobrze też mieć świadomość, że po konwersji kredytu na złote wzrośnie odsetkowa część raty, zarówno w wariancie ze stałym okresowo przez 5 lat oprocentowaniem, jak i przy przejściu na oprocentowanie bazujące na wskaźniku WIBOR. Oprocentowanie kredytów w PLN jest bowiem znacznie wyższe niż kredytów w CHF.
Pomocne przy podjęciu decyzji o zawarciu z bankiem ugody lub złożeniu do sądu pozwu mogą być także aplikacje typu Kalkulator Frankowicza, jak chociażby ta którą można znaleźć na stronie https://kalkulatorfrankowicza.pl/. Narzędzie to pozwala porównać szacunkowe korzyści z wyroku sądowego (unieważniającego umowę lub odfrankowującego kredyt) oraz korzyści z przejścia na ugodę według wariantu Szefa KNF.
